مدل های رفتاری خودتنظیمی و نقش آن ها در شکل گیری سبک زندگی سالم در خانواده های ایرانی

هدف: پژوهش حاضر با هدف کشف و تبیین مکانیسم های رفتاری پایداری بلندمدت ازدواج در بافت فرهنگی- اجتماعی ایران معاصر انجام شد. روش: در این مطالعه کیفی با راهبرد نظریه داده بنیاد (نسخه سیستماتیک استراب و کوربین)، ۲۸ زوج ایرانی (۵۶ نفر) با حداقل ۱۵ سال زندگی مشترک موفق، رضایت زناشویی بالا (بالای ۸۰ درصد در مقیاس انریچ) و تنوع حداکثری در سن، تحصیلات و پایگاه اقتصادی - اجتماعی از کلان شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز به روش نمونه گیری هدفمند و سپس نظری انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق فردی و مشترک زوجی، مشاهده تعاملی و یادداشت های میدانی گردآوری و به صورت هم زمان با سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. اشباع نظری در زوج بیست وهشتم حاصل شد. یافته ها: مقوله هسته ای پژوهش «خود-تنظیم گری زوجی پویا در بستر باورهای انعطاف پذیر و عادات رفتاری تثبیت شده» بود. شش مقوله اصلی شامل (۱) باورهای هسته ای انعطاف پذیر درباره تعهد و ازدواج، (۲) عادات رفتاری میکرو-روزمره، (۳) تنظیم هیجان فردی پیشرفته، (۴) تنظیم هیجان دوتایی، (۵) بازسازی مداوم روایت مشترک زوجی، و (۶) مکانیسم های حفاظتی در برابر تهدیدات درونی و بیرونی استخراج شدند. نتیجه گیری: پایداری ازدواج در ایران بیش از آنکه به عوامل ایستا یا شرایط بیرونی وابسته باشد، نتیجه یک سیستم فعال، تکرارشونده و تکامل یابنده رفتاری-هیجانی است که زوج ها طی سال ها آن را خود می سازند. این یافته ها مبنای طراحی مداخلات بومی پیش از ازدواج و زوج درمانی کوتاه مدت مبتنی بر شواهد فرهنگی را فراهم می آورند.

کلیدواژه ها:

خودتنظیمی خانوادگی ، سبک زندگی سالم ، هویت جمعی سلامت محور ، هم تنظیمی