واکاوی اثربخشی مدیریت هیجان و سلامت روان در محیط های آموزشی مدارس

محیط های آموزشی مدارس در قرن بیست و یکم، فراتر از کانون های انتقال دانش، به زیست بوم های پیچیده ای برای رشد روانی، اجتماعی و هیجانی کودکان و نوجوانان تبدیل شده اند. هدف از این پژوهش مروری، واکاوی عمیق و همه جانبه اثربخشی راهبردهای مدیریت هیجان و سلامت روان در مدارس و بررسی تعاملات چندلایه میان عوامل فردی، خانوادگی و سیستمی است. سلامت روان در بافت مدرسه، نه صرفا به معنای فقدان آسیب شناسی روانی، بلکه به عنوان وجود شایستگی های هیجانی و اجتماعی تعریف می شود که دانش آموز را برای رویارویی با چالش های زندگی آماده می سازد. مدیریت هیجان به عنوان هسته مرکزی این شایستگی ها، فرآیندی است که طی آن فرد می آموزد چگونه شدت، مدت و نوع تجربه هیجانی خود را تنظیم کند تا به اهداف سازگارانه دست یابد. در این مقاله، با بررسی گسترده متون پژوهشی و تحلیل مدل های نظری و تجربی، تلاش شده است تا نقش متغیرهای کلیدی همچون جو مدرسه، سواد سلامت روان معلمان، مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی و مشارکت والدین تبیین گردد. یافته های حاصل از این مطالعه نشان می دهد که مداخلات مدرسه محور که رویکردی تلفیقی و پیشگیرانه دارند، بیشترین اثربخشی را در کاهش اضطراب، افسردگی و رفتارهای پرخطر و همچنین ارتقای عملکرد تحصیلی و تاب آوری دانش آموزان داشته اند. همچنین نتایج بیانگر آن است که محیط فیزیکی و روانی مدرسه، به عنوان یک متغیر میانجی، نقش تعیین کننده ای در موفقیت یا شکست برنامه های آموزشی ایفا می کند. این مقاله در نهایت با ارائه جداول تحلیلی و راهکارهای عملیاتی، بر ضرورت تغییر پارادایم از آموزش حافظه محور به آموزش انسان محور تاکید ورزیده و مدلی جامع برای یکپارچه سازی سلامت روان در تمامی ارکان نظام آموزشی پیشنهاد می کند.

کلیدواژه ها:

مدیریت هیجان ، سلامت روان مدارس ، بهزیستی تحصیلی ، تنظیم شناختی عاطفی ، مداخلات مدرسه محور