بررسی عملکرد مجالس اول تا پنجم شورای ملی در زمینه توسعه سیاسی

مجلس شورای ملی نقش مهمی در تاریخ معاصر ایران دارد. با تشکیل این مجلس، ایران وارد یکی از مهم ترین برهه های تاریخ خود شد که در آن، سیستم سیاسی به نحوی دیگر و با کارکردهای مدرن بازسازی شد. در این میان نقش مجلس به عنوان یک نهاد مهم دولتی که در مرکز دولت قرار داشت اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله با بهره گیری از تحلیل سیستمی به بررسی عملکرد پنج مجلس نخست شورای ملی پرداخته و این پرسش مطرح می شود که این مجالس، چه نقشی در سیستم سیاسی جدید ایران داشتند و عملکرد آن ها در این زمینه چگونه به توسعه سیاسی در ایران آن روزگار کمک نمود. مهم ترین دستاورد این پژوهش آن است که این مجالس با وضع قوانین مدرن و در نظر داشتن وظایف ذاتی خود، تا پیش از روی کار آمدن حکومت پهلوی و پادشاهی رضا شاه، ضمن بهره گیری از محیط پیرامون خود، سعی کردند که جایگاه برجسته ای در ایجاد تعادل در نظام سیاسی داشته باشند و بروندادهای این مجالس، تا حد امکان مبتنی بر محدود کردن قدرت بود، اگرچه در یکی دو مجلس آخر به سبب قدرت گرفتن رضا خان، این امر کم رنگ تر شده بود.

کلیدواژه ها:

توسعه سیاسی ، قاجاریه ، مشروطه ، مجلس شورای ملی