سنجش اثربخشی پلتفرم درمانی مجازی حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازپردازش برکاهش علائم اختلال استرس پس از آسیب

مقدمه: اختلال استرس پس از آسیب (PTSD) تاثیرات منفی بر سلامت روان دارد. روش درمانی حساسیت زدایی از طریق حرکات چشم و بازپردازش (EMDR) به عنوان یک درمان موثر برای PTSD توصیه شده است، اما محدودیت در دسترسی به این روش همچنان یک چالش مهم محسوب می شود. با توجه به پتانسیل پیشرفت های درمانی با فن آوری های دیجیتالی در رفع این موانع، پژوهش های بیشتری برای ارزیابی اثربخشی  EMDR آنلاین و امکان جایگزینی آن با درمان حضوری مورد نیاز است. روش کار: پژوهش بر اساس یک طرح اکتشافی متوالی و کارآزمایی بالینی نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری سه ماهه و گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به PTSD در شیراز بود که پس از غربالگری بالینی و اعمال ملاک های ورود و خروج، ۴۰ نفر به طور تصادفی در دو گروه درمان و کنترل قرار گرفتند. گروه درمان طی هشت جلسه فردی ۶۰ تا ۹۰ دقیقه ای در بستر پلتفرم درمانی مجازی EMDR مداخله دریافت کرد. داده ها با پرسشنامه های استاندارد جمع آوری و در پایتون با آزمون واریانس آمیخته، آزمون بونفرونی و اندازه اثر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که گروه درمان نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری در شدت علائم PTSD تجربه کرده است. آزمون تعقیبی بونفرونی تایید کرد که تفاوت بین پیش آزمون و پس آزمون در گروه درمان از نظر آماری معنادار است؛ اما تفاوت معناداری بین پس آزمون و پیگیری مشاهده نشد که نشان دهنده پایداری اثرات درمانی است. شرکت کنندگان گروه درمان کیفیت و کارایی پلتفرم مجازی را رضایت بخش ارزیابی کردند. نتیجه گیری: درمان PTSD با پلتفرم مجازی درمان EMDR طراحی شده در این پژوهش اثربخشی بالایی دارد و می تواند به عنوان راهکاری نوآورانه جایگزینی اثربخش برای درمان حضوری باشد و نیز مزایایی همچون کاهش هزینه، افزایش دسترسی و بهبود تجربه درمانی را فراهم می کند. نتایج با پژوهش های بین المللی مشابه همسو است. همچنین مدل های نظری از جمله AIP و نظریه بار شناختی در تبیین اثربخشی  EMDR در بستر دیجیتال کاربرد دارند. پژوهش های آینده می توانند به بررسی بلندمدت اثرات این مداخله و بسط آن به سایر اختلالات روانی بپردازند.

کلیدواژه ها:

Internet-Based Intervention ، Eye Movement Desensitization and Reprocessing Therapy ، Post-Traumatic Stress Disorder ، Randomized Controlled Trial ، مداخلات مبتنی بر اینترنت ، حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازپردازش ، اختلال استرس پس از آسیب ، کارآزمایی تصادفی کنترل شده