شناسایی ابعاد و مولفه های آموزش میراث فرهنگی ناملموس در موزه ها به روش فراترکیب

میراث فرهنگی ناملموس موضوعی است که در چند دهه اخیر مورد توجه نهادهای بین المللی قرار گرفته است. این نهادها موزه را محلی مناسب برای حفظ و اشاعه میراث فرهنگی ناملموس می دانند؛ اما نحوه آموزش این میراث در موزه ها موضوعی تامل برانگیز و نیازمند پژوهش است، زیرا تاکنون محوریت فعالیت آن ها بر میراث ملموس متمرکز بوده است.در همین راستا هدف پژوهش حاضر دستیابی به مولفه های آموزشی میراث ناملموس در موزه هاست که با رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب هفت مرحله ای سندلوسکی و بارسو (۲۰۰۷) به این موضوع پرداخته است .نگارندگان به این منظور نخست با هدف مشخص کردن فرایند مطالعات انجام شده، پرسش های پژوهش را مشخص کرده و پس از آن جهت گردآوری اطلاعات برای پاسخ به پرسش پژوهش، به بررسی منابع نوشتاری معتبر و مرتبط پرداخته است. جامعه آماری متشکل از مقالات منتشرشده در پایگاه های فارسی و انگلیسی قابل دسترس و معتبر در شش پایگاه اطلاعاتی فارسی بین سالهای۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ خورشیدی و هفت پایگاه اطلاعاتی بین المللی بین سال های۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ میلادی بود.از مجموع ۳۰۰۰ منبع، تعداد۴۶۰ منبع شناسایی و از این تعداد ۲۵ منبع مرتبط با توجه به معیارهای ارزیابی کیفیت انتخاب شد. سپس طی سه مرحله منابع کدگذاری و مورد تحلیل قرار گرفت. بر پایه نتایج تحقیق ۸۵ کد اولیه استخراج گردید که از میان این تعداد کد، ۲۴ مقوله شناسایی و بر همین اساس هشت مولفه اساسی شامل چرخه ابزار آموزشی برای فرهنگ ناملموس، تاکید به مطالعه، نقش آگاهی، آموزش در دسترس، ادغام حفظ موزه با آموزش، عناصر میراث ناملموس، فرهنگ ناملموس و نقش نهادها در حفظ میراث فرهنگی به عنوان ابعاد و مولفه های تاثیرگذار در آموزش میراث ناملموس در موزه مشخص شد. یافته های این پژوهش می تواند در سیاست گذاری های آموزش میراث فرهنگی مورد استفاده نهادها و سازمان های فرهنگی قرار گیرد و در بهبود عملکرد آموزش میراث ناملموس در موزه ها موثر باشد.

کلیدواژه ها:

آگاهی ، آموزش در موزه ، فراترکیب ، میراث فرهنگی ناملموس