حسابداری دولتی و چالش های آن در ایران

حسابداری دولتی به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت مالی در بخش عمومی، نقشی حیاتی در ایجاد شفافیت، پاسخگویی و کارایی نظام اداری ایفا می کند. این حوزه نه تنها ابزار کنترل و نظارت بر منابع مالی دولت است، بلکه بستری برای اعتمادسازی میان دولت و شهروندان نیز فراهم می آورد. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت موجود حسابداری دولتی در ایران، شناسایی چالش های اصلی آن و ارائه راهکارهای اصلاحی مبتنی بر استانداردهای بین المللی است.روش تحقیق این مطالعه به صورت توصیفی تحلیلی طراحی شده است. ابتدا مبانی نظری و اهداف حسابداری دولتی مرور گردید و سپس با تحلیل قوانین و مقررات مالی کشور (از جمله قانون محاسبات عمومی و آیین نامه های بودجه ای)، گزارش های دیوان محاسبات و سازمان حسابرسی، و مطالعات دانشگاهی مرتبط، نقاط قوت و ضعف نظام حسابداری دولتی ایران استخراج شد. برای تکمیل داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با کارشناسان مالی و حسابداری دولتی نیز انجام گرفت تا دیدگاه های عملی و تجربی آنان در خصوص مشکلات موجود و راهکارهای پیشنهادی گردآوری شود.یافته های تحقیق نشان می دهد که حسابداری دولتی در ایران با چالش های متعددی مواجه است؛ از جمله عدم انطباق کامل با استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی (IPSAS)، پیچیدگی و پراکندگی قوانین و مقررات مالی، ضعف در زیرساخت های فناوری اطلاعات و سامانه های یکپارچه مالی، کمبود نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده، و محدودیت در ارائه گزارش های شفاف و قابل فهم برای عموم. این مشکلات موجب کاهش کارایی نظام مالی دولت، محدود شدن پاسخگویی در برابر شهروندان و کاهش قابلیت مقایسه گزارش های مالی ایران با سایر کشورها شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که اصلاحات ساختاری در قوانین مالی، حرکت به سمت پذیرش و پیاده سازی استانداردهای بین المللی، توسعه سامانه های یکپارچه مالی و بودجه ای، سرمایه گذاری در آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی، و تقویت نقش نهادهای نظارتی و رسانه ها در مطالبه شفافیت، می تواند زمینه ارتقای حسابداری دولتی در ایران را فراهم سازد. در نهایت، بهبود حسابداری دولتی نه تنها موجب افزایش شفافیت و اعتماد عمومی خواهد شد، بلکه کارایی مدیریت منابع عمومی و پاسخگویی دولت در برابر جامعه را نیز ارتقا می بخشد

کلیدواژه ها:

حسابداری دولتی ، شفافیت مالی ، پاسخگویی ، استانداردهای بین المللی (IPSAS) ، دیوان محاسبات ، سازمان حسابرسی ، چالش های مالی ایران ، سامانه های یکپارچه مالی ، اصلاحات ساختاری