اولین گزارش Fusarium solani عامل پوسیدگی ریشه در درختچه زینتی لاوسون (Chamaecyparis lawsoniana) در استان گیلان و ارزیابی مهار آن با اسانس های گیاهی

لاوسون یکی از درختچه های زینتی پرکاربرد در فضای سبز است که در معرض بیماری های قارچی قرار دارد. در این تحقیق، عامل پوسیدگی ریشه لاوسون در استان گیلان مورد شناسایی قرار گرفت و با استفاده از روش های مورفولوژیکی و مولکولی، قارچ Fusarium solani  به عنوان عامل بیماری شناسایی شد و توالی آن در پایگاه NCBI با کد PV۰۷۷۹۷۰ ثبت گردید. اثر مهارکنندگی ۱۲ اسانس گیاهی شامل آویشن، زنیان، کاکوتی و سایر اسانس ها بر رشد این قارچ در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. اثرات اسانس ها به دو روش اختلاط با محیط کشت و دیسک کاغذی و در چندین غلظت سنجیده شد و با عملکرد قارچ کش های شیمیایی شامل مانکوزب، تیوفانات متیل، بردو، اکسی کلرور مس و رورال تی اس مقایسه شد. نتایج نشان داد در آزمون دیسک دیفیوژن، بیشترین مهار رشد قارچ مربوط به اسانس های آویشن(۹۶/۱۹%) ، زنیان(۹۶/۱۷%) و کاکوتی(۷۶/۳۵%) بود. در روش اختلاط با محیط کشت، اسانس های کاکوتی، آویشن و زنیان همراه با قارچ کش های رورال، تیوفانات متیل و اکسی کلرور مس در غلظت  mg. l-۱۲۰۰۰ رشد ریسه ای قارچ را به طور کامل مهار کردند. همچنین در آزمون جوانه زنی اسپور، بردو و اسانس آویشن بیشترین بازدارندگی را نشان دادند. بر اساس نتایج، اسانس های زنیان و آویشن و قارچ کش های تیوفانات متیل و رورال خاصیت قارچ کشی داشتند، در حالی که کاکوتی و اکسی کلرور مس خاصیت قارچ ایستایی نشان دادند. این مطالعه نخستین گزارش شناسایی F. solani روی لاوسون در ایران و بررسی اثر ۱۲ اسانس گیاهی بر آن است و می تواند زمینه استفاده از اسانس ها به عنوان جایگزین زیست محیطی قارچ کش های شیمیایی را فراهم کند.

کلیدواژه ها:

اسانس گیاهی ، بیماری های گیاهی ، قارچکش زیستی ، لاوسون ، Fusarium solani