مقایسه نظام تربیت معلمان علوم پایه ایران با دیگر کشورهای جهان

پژوهش حاضر با هدف مقایسه نظام تربیت معلمان علوم پایه در ایران و کشورهای جهان (مالزی، فنلاند، ترکیه، اندونزی، سنگاپور، ترکیه، ژاپن، کره جنوبی، هند، آلمان و انگلستان) انجام شده است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کیفی بوده و با بهره گیری از راهبرد سنتزپژوهی و رویکرد استقرایی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل اسناد و مدارک بین المللی مرتبط با شاخص های کیفیت در تربیت معلم بوده که پس از مراحل گزینش، سازماندهی و پالایش، به دلیل اشباع نظری، ۱۵ مقاله لاتین و ۱۳ پژوهش فارسی برای تحلیل انتخاب شدند. نمونه گیری به صورت ملاک محور و بر اساس موفقیت نظام های تربیت معلم یا شباهت فرهنگی با ایران انجام شد. داده ها از طریق کدگذاری و با مشارکت تحلیلگران حوزه برنامه درسی تحلیل گردید و پایایی نتایج با ضریب کاپای کوهن (۰٫۶۸) تایید شد. یافته ها نشان داد که شباهت های نظام تربیت معلمان علوم پایه ایران با کشورهای دیگر، هرچند محدود، اما در برخی اصول بنیادین و اهداف کلان قابل مشاهده اند. در مقابل، تفاوت ها در ساختار آموزشی، شیوه های اجرا و سطح حرفه ای سازی معلمان چشم گیر بوده و بیانگر فاصله مفهومی و عملی میان نظام هاست. نقاط قوت نظام تربیت معلم فیزیک ایران شامل تلفیق آموزش تخصصی با مهارت های تربیتی و تضمین استخدام رسمی پس از فارغ التحصیلی است. همچنین اجرای دوره های ضمن خدمت و تولید محتوای بومی، کیفیت آموزشی را به طور موثری ارتقا داده اند. برای بهره برداری موثر از ظرفیت های نظام تعلیم و تربیت، لازم است بررسی شود که این نقاط قوت تا چه حد قابل سنجش و ارزیابی هستند. نقاط ضعف نظام تربیت معلم فیزیک ایران شامل کمبود آموزش عملی، ضعف در به روزرسانی محتوای درسی و تمرکز بیش از حد بر نظریه است. همچنین نبود ارتباط موثر با مراکز پژوهشی و کاهش انگیزه شغلی، کیفیت تربیت را تحت تاثیر قرار داده اند. در نهایت تغییر نگرش در نظام آموزش تربیت معلم علوم پایه، سعه صدر بیشتر در تخصیص اعتبارات، تصویب طرح های مربوط به معلمان علوم پایه و تسهیل رشد کمی و کیفی نظام تربیت معلم و بازآموزی معلمان پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

علوم پایه ، تربیت معلم ، نظام آموزشی ، آموزش معلمان ، سنتزپژوهی