اثر بخشی آموزش خانواده بر مدیریت رفتاری والدین بر نشانه های بالینی و عملکرد تحصیلی کودکان واجد اختلال نقص توجه / بیش فعالی

اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) یکی از شایع ترین اختلالات رفتاری و شناختی در کودکان است که می تواند بر عملکرد تحصیلی، مهارت های اجتماعی و روابط خانوادگی تاثیر منفی بگذارد. یکی از مداخلات موثر غیر دارویی برای مدیریت این اختلال، آموزش والدین و برنامه های خانواده محور است که هدف آن تقویت مهارت های والدگری، مدیریت رفتار کودک و بهبود تعامل والد–کودک می باشد. هدف این مقاله مروری، بررسی اثر بخشی آموزش خانواده و مدیریت رفتاری والدین بر کاهش نشانه های بالینی و ارتقای عملکرد تحصیلی کودکان مبتلا به ADHD است.در این مطالعه، منابع داخلی و خارجی مرتبط با مداخلات خانواده محور در کودکان بیش فعال مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که آموزش والدین با تمرکز بر تقویت مثبت، کنترل رفتارهای مشکل ساز، ایجاد محیط حمایتی و مدیریت هیجانات کودک و والد، موجب کاهش علائم بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری در کودکان می شود. علاوه بر این، مهارت های اجتماعی و تعامل والد–کودک بهبود یافته و عملکرد تحصیلی کودک در انجام تکالیف و تمرکز در کلاس افزایش می یابد. آموزش والدین همچنین فشار روانی والدین را کاهش داده و رضایت خانوادگی را ارتقا می دهد.برنامه های خانواده محور در قالب های مختلف از جمله والدگری بارکلی، حمایت رفتاری مثبت، فیلیال تراپی و بازی درمانی شناختی–رفتاری، اثرات مثبت مشابهی دارند و انعطاف پذیری در ارائه برنامه ها، مشارکت والدین را افزایش می دهد. با وجود اثرات مثبت، چالش هایی مانند تنوع رفتار کودک، محدودیت منابع والدین و پایداری اثرات مداخلات وجود دارد که توجه به آن ها در اجرای برنامه های آموزشی ضروری است.نتایج این مقاله نشان می دهد که آموزش والدین به عنوان یک مداخله غیر دارویی، موثر و کاربردی، می تواند کاهش علائم بالینی، ارتقای مهارت های اجتماعی و عملکرد تحصیلی کودکان مبتلا به ADHD را فراهم کند و بهبود کیفیت زندگی کودک و خانواده را به دنبال داشته باشد.

کلیدواژه ها:

اختلال نقص توجه/بیش فعالی ، آموزش والدین ، مدیریت رفتاری والدین ، مهارت های اجتماعی ، عملکرد تحصیلی ، برنامه خانواده محور