تحلیل و بررسی الگوهای تدریس و نقش آن در یادگیری مفاهیم درسی

الگوهای تدریس به عنوان طرح ها و نقشه های از پیش اندیشیده، نحوه سازمان دهی محتوا، فعالیت های یادگیری و تعامل معلم و دانش آموز را مشخص می کنند و یکی از مهم ترین متغیرهای موثر بر کیفیت یادگیری مفاهیم درسی به شمار می آیند. انتخاب آگاهانه و متناسب الگو با ماهیت محتوا، سن، توانایی ها و نیازهای فراگیر می تواند سطح درک، ماندگاری و انتقال مفاهیم را به طور چشمگیری افزایش دهد. در ادبیات تعلیم وتربیت، الگوهای تدریس در چند خانواده کلی مانند الگوهای پردازش اطلاعات، الگوهای اجتماعی، الگوهای فردی و الگوهای نظام های رفتاری طبقه بندی می شوند که هر یک با نوع خاصی از یادگیری و اهداف آموزشی پیوند دارند. الگوهای پردازش اطلاعات بر نحوه دریافت، سازمان دهی و پردازش داده ها توسط یادگیرنده تمرکز دارند و برای یادگیری مفاهیم، طبقه بندی، حل مسئله و تفکر انتقادی بسیار کارآمدند. در مقابل، الگوهای اجتماعی با تاکید بر یادگیری مشارکتی، بحث گروهی و همکاری، علاوه بر تعمیق فهم مفاهیم، مهارت های ارتباطی، مسئولیت پذیری و کار تیمی را نیز تقویت می کنند. الگوهای فردی به تفاوت های فردی، علایق و سبک های یادگیری می پردازند و با فراهم کردن مسیرهای شخصی سازی شده، انگیزش درونی و احساس شایستگی دانش آموزان را در یادگیری مفاهیم ارتقا می دهند. در رویکردهای نوین، به جای اتکای صرف به تدریس مستقیم و سخنرانی، الگوهای فعال مانند الگوی استقرایی، دریافت مفهوم، کاوشگری و پرسش گری سقراطی پیشنهاد می شود که در آن ها دانش آموزان از طریق مشاهده، مقایسه مثال ها، فرضیه سازی و کشف، به درک مفاهیم می رسند. این الگوها با درگیر کردن فراگیر در فعالیت های ذهنی سطح بالا، از یادگیری طوطی وار جلوگیری کرده و یادگیری را معنادار، پایدار و قابل انتقال به موقعیت های جدید می سازند. پژوهش های آموزشی نشان می دهد هنگامی که تدریس بر پایه الگوهای مبتنی بر پژوهش، مسئله محوری و یادگیری مشارکتی طراحی می شود، انگیزش تحصیلی، علاقه به درس و نتایج عملکرد تحصیلی به طور محسوسی افزایش می یابد.

کلیدواژه ها:

دانش آموزان ، یادگیری ، آموزش ، تدریس ، الگو ، معلم