درآمدهای پایدار شهرداری رشت و نقش آن در توسعه اقتصاد شهری پایدار

توسعه اقتصاد شهری پایدار مستلزم دستیابی به منابع مالی پایدار، شفاف و قابل پیش بینی است که از محل فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و محیطی شهر تامین شوند. در این میان، شهرداری رشت به عنوان یکی از بزرگ ترین و پویاترین نهادهای شهری شمال ایران، با وجود پتانسیل های گردشگری، کشاورزی، صنعتی و تجاری قابل توجه، همچنان وابسته به منابع مالی ناپایدار (مانند فروش دارایی های عمومی، تسهیلات بانکی و درآمدهای نقدی یک باره) است. این پژوهش با رویکرد تحلیلی-توصیفی و با استفاده از روش کیفی-کمی ترکیبی، به بررسی ساختار درآمدی شهرداری رشت در دوره ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ می پردازد. داده ها از طریق تحلیل گزارش های عملکرد مالی سالانه شهرداری رشت، آمار مالیاتی سازمان امور مالیاتی استان گیلان، و مصاحبه با ۶ کارشناس مالی و برنامه ریز شهری جمع آوری شد. یافته ها نشان می دهد که تنها ۴۲٪ از درآمدهای شهرداری رشت از نوع درآمدهای جاری پایدار (مانند عوارض شهری، مالیات های مستقیم و درآمدهای خدماتی) است، در حالی که بیش از ۳۸٪ از درآمدها وابسته به فروش دارایی های عمومی و درآمدهای غیرجاری است که نمی تواند پایه ای برای توسعه بلندمدت باشد. علاوه بر این، شکاف عمیقی بین پتانسیل های اقتصادی شهر (مانند گردشگری، بازارهای محلی، خدمات شهری) و قدرت مالیاتی شهرداری وجود دارد. بر این اساس، پیشنهاداتی جامع شامل: تقویت سیستم درآمدی مبتنی بر خدمات بازگشت پذیر، توسعه مالیات های محلی پایدار (مانند مالیات بر اقامتگاه های گردشگری، حق انتفاع از فضاهای عمومی)، و ایجاد صندوق توسعه اقتصاد شهری پایدار ارائه شده است. این مقاله نشان می دهد که بدون اصلاح ساختار درآمدی و انتقال از «اقتصاد فروش دارایی» به «اقتصاد خدمات پایدار»، نمی توان به حکمرانی شهری پایدار و عدالت اجتماعی در رشت دست یافت.

کلیدواژه ها:

شهرداری رشت ، درآمدهای پایدار ، اقتصاد شهری پایدار ، وابستگی مالی ، مالیات های محلی ، خدمات شهری ، فروش دارایی های عمومی ، برنامه ریزی مالی شهری