پایه های همپیوندی عدالت و انصاف

اتصال و ارتباط «انصاف». به «عدالت» از آن جا مورد تردید قرار می گیرد که عدالت مبتنی به قانون یک امر حقوقی است و اجرای آن به تطبیق عادلانه قانون بستگی دارد اما انصاف یک حکم وجدانی و اخلاقی است و چه بسا به حکم بیسند و خودسرانه متهم شود. در تحقیق حاضر تلاش شده برای رفع این اتهام تطبیق انصاف» را با مبانی دینی و حقوقی اثبات کنیم تا استحکام قانونی آن روشن شود. حاصل پژوهش آن است که انصاف» ضمن آن که موجب تعمیق و تضمین دقیقتر و همه جانبه عدالت می گردد، با مبانی دینی عقلانی و حقوقی سازگار بوده و به عنوان یک ضابطه اخلاقی و وجدانی، مرتبه برتر عدالت دارد و به گسترش و تعمیق، عدالت یاری می رساند. شواهدی از اهتمام به انصاف در مبانی و مستندات دینی و حقوقی یافت شده و مصادیقی در قانون اسلام و ایران برای آن پیدا و پدیدار است لذا انصاف و عدالت به رغم تمایزات ظریفی که از هم دارند با هم ناسازگار نیستند و علی الخصوص انصاف نه تنها با مبانی دینی و حقوقی در تعارض نیست بلکه مراقبت بیشتر و عمیقتر از عدالت را بر عهده دارد؛ لذا همپیوندی آن دو با یگدیگر به صورت آشکار و واضح، به اثبات می رسد.

کلیدواژه ها:

انصاف ، عدالت ، اسلام ، حقوق ، قانون