بررسی و بهبود رفتار دانش آموز دارای اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) در کلاس درس

این اقدام پژوهی با هدف بهبود رفتارهای چالش برانگیز دانش آموزی مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) در کلاس درس پایه ی سوم ابتدایی انجام شد. دانش آموز مورد نظر با رفتارهای پرخاشگرانه (کلامی و فیزیکی)، نقض مکرر قوانین، عدم همکاری و ایجاد اختلال در فضای آموزشی، نظم کلاس و امنیت روانی همکلاسی ها را تهدید می کرد. به علاوه دانش آموز دیکته هایی با غلط های بسیار داشت. پس از گردآوری شواهد اولیه (مشاهده، مصاحبه با کادر مدرسه، معلم سال قبل، والدین و همکلاسی ها)، مشخص گردید که عوامل محیطی (خانواده ای پرتنش، کمبود محبت، تجربه خشونت، بی توجهی والدین) و روانی (احتمال ODD، طرد همسالان) در شکل گیری این رفتارها نقش اساسی دارند. راهکارهای مداخله ای شامل نادیده گرفتن برخی رفتارهای جلب توجه منفی، واگذاری مسئولیت های کوچک، تغییر جایگاه نشستن به کنار معلم، برقراری ارتباط خصوصی و حمایتی، و تلاش برای افزایش احساس ارزشمندی و تعلق خاطر بود. پس از اجرای تدریجی راهکارها به مدت ۴ ماه، شواهد ثانویه نشان دهنده کاهش قابل توجه غلط های املایی، کاهش درگیری های فیزیکی و شکایات، افزایش بیان احساسات پیش از بروز خشم، تمایل به مشارکت گروهی و بهبود مسئولیت پذیری و اعتماد به نفس دانش آموز بود. نتیجه گیری حاکی از آن است که رویکردهای حمایتی، رابطه محور و مبتنی بر ایجاد اعتماد و احساس امنیت، حتی در شرایط خانوادگی نامساعد، می تواند به بهبود تدریجی رفتارهای دانش آموزان مبتلا به ODD منجر شود. پیشنهادها بر آموزش معلمان، حضور دائمی مشاوران، همکاری نهادهای حمایتی، طراحی محیط کلاس و برنامه های ویژه برای دانش آموزان دارای نیازهای خاص تاکید دارد.