بررسی عوامل مرتبط با خودکارآمدی در بیماران بعد از عمل جراحی، یک مطالعه مروری نظام مند

هدف از این مطالعه، مرور نظام مند عوامل مرتبط با خودکارآمدی در بیماران پس از انجام عمل های جراحی طی یک دهه اخیر است. خودکارآمدی به عنوان یکی از مولفه های محوری در سازگاری روانی و جسمانی بیماران، نقش تعیین کننده ای در کیفیت روند بازتوانی و میزان تبعیت از درمان دارد. برای انجام این پژوهش، جست وجوی نظام مند در پایگاه های داده ی معتبر از جمله PubMed، Scopus، SID و IranDoc در بازه زمانی سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ انجام شد. معیار ورود شامل مطالعات کمی و کیفی درباره بیماران پس از عمل جراحی بود که به بررسی رابطه خودکارآمدی با عوامل فردی، اجتماعی و بالینی پرداخته اند. پس از غربالگری و ارزیابی کیفیت مقالات بر اساس دستورالعمل PRISMA، در نهایت ۱۸ مقاله واجد شرایط برای تحلیل نهایی انتخاب گردید. نتایج نشان داد که خودکارآمدی بیماران پس از جراحی به طور معنی داری با عواملی نظیر حمایت اجتماعی، اضطراب و افسردگی، سطح آگاهی از فرایند درمان، نوع مشارکت در مراقبت و کیفیت مداخلات روان شناختی مرتبط است. علاوه بر این، آموزش های مبتنی بر شناخت رفتار و برنامه های توان بخشی روانی اجتماعی بیشترین اثر را در ارتقای خودکارآمدی بیماران داشتند. در نتیجه گیری کلی، خودکارآمدی به عنوان سازه ای چندوجهی و پیش بینی کننده ی قوی برای پیامدهای درمانی و روانی پس از جراحی شناخته می شود؛ بنابراین، تقویت آن از طریق مداخلات آموزشی و روانی در دوره پس از عمل ضروری است.

کلیدواژه ها:

خودکارآمدی ، بیماران پس از جراحی ، بازتوانی ، حمایت اجتماعی ، مداخلات روان شناختی ، مرور نظام مند.