آینده پژوهی نقش معلم در آموزش ترکیبی (Hybrid Learning)

با گسترش فناوری های نوین و تحول در الگوهای یاددهی-یادگیری، آموزش ترکیبی (Hybrid Learning) به عنوان یکی از کارآمدترین شیوه های آموزشی در قرن بیست ویکم مطرح شده است. این شیوه با ترکیب موثر آموزش حضوری و آموزش مجازی، نه تنها فرصت های متنوعی برای یادگیرندگان فراهم می سازد، بلکه نقش معلم را نیز به صورت بنیادین دگرگون می کند. در این میان، آینده پژوهی در حوزه آموزش ترکیبی، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای درک و بازتعریف جایگاه معلمان در این ساختار نوظهور است. این مقاله با رویکردی تحلیلی و آینده نگرانه، تلاش دارد ابعاد مختلف نقش معلم در نظام آموزش ترکیبی را واکاوی کرده و فرصت ها و چالش های پیش رو را در بستر تحول دیجیتال، تغییرات نهادی و انتظارات جدید نسل یادگیرنده، مورد بررسی قرار دهد.نتایج بررسی ها نشان می دهد که معلمان در آینده نه تنها به عنوان انتقال دهندگان دانش، بلکه به عنوان طراحان محیط یادگیری، راهبران یادگیری خودمحور، تسهیل گران تعامل مجازی، و ناظران یادگیری شخصی شده ایفای نقش خواهند کرد. از جمله فرصت های پیش روی معلمان در آموزش ترکیبی می توان به توسعه مهارت های حرفه ای در زمینه فناوری های نوین، گسترش دامنه ارتباطات یادگیری، ارتقای انگیزش شغلی از طریق تجربیات یادگیری متنوع، و امکان بازآفرینی نقش تربیتی معلم اشاره کرد. در مقابل، چالش هایی همچون کمبود زیرساخت های فناورانه، فقدان آموزش های تخصصی برای طراحی محتوای ترکیبی، تهدید کاهش تعامل انسانی در کلاس های مجازی، و فشارهای روانی ناشی از چندنقشی شدن معلم، از مهم ترین موانع تحقق نقش موثر معلمان در این شیوه آموزشی محسوب می شوند.آینده پژوهی نشان می دهد که موفقیت آموزش ترکیبی در گرو بازتعریف شایستگی های حرفه ای معلم، سیاست گذاری هوشمندانه آموزشی، و فراهم سازی بسترهای حمایتی نهادی است. در نهایت، معلم آینده در آموزش ترکیبی باید برخوردار از سواد دیجیتال پیشرفته، توانمندی در مدیریت همزمان کلاس های حضوری و مجازی، و بینشی انعطاف پذیر نسبت به نیازهای متغیر یادگیرندگان باشد تا بتواند در مسیر تحول آموزش، نقش کلیدی خود را حفظ و تقویت کند.