بررسی رابطه بین سبک های تدریس معلمان و خودتنظیمی دانش آموزان

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های تدریس معلمان و میزان خودتنظیمی دانش آموزان در فرآیند یادگیری است. آموزش اثربخش نه تنها به انتقال دانش محدود نمی شود، بلکه مستلزم پرورش مهارت های شناختی، عاطفی و رفتاری در دانش آموزان است. یکی از ابعاد مهم این فرآیند، توانایی خودتنظیمی است که شامل مهارت هایی همچون برنامه ریزی، نظارت بر عملکرد، ارزیابی و اصلاح راهبردهای یادگیری می شود. از سوی دیگر، سبک های تدریس معلمان نقش بسزایی در جهت دهی به این فرآیند دارند؛ زیرا معلمان با اتخاذ رویکردهای مختلف آموزشی نظیر سبک تعاملی، اقتدارگرایانه، تسهیل گر یا انتقالی می توانند محیطی یادگیرنده محور یا معلم محور ایجاد کرده و بر انگیزش، استقلال و توانایی مدیریت یادگیری دانش آموزان اثرگذار باشند.در این پژوهش، با بهره گیری از روش توصیفی-همبستگی، رابطه بین سبک های مختلف تدریس معلمان و میزان خودتنظیمی دانش آموزان مقطع متوسطه مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری شامل دانش آموزان مدارس متوسطه اول و دوم بود و نمونه ای متشکل از تعداد مشخصی از دانش آموزان به صورت تصادفی انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سبک تدریس معلمان و مقیاس خودتنظیمی یادگیری بود. داده ها پس از جمع آوری با روش های آماری مناسب تحلیل شدند.یافته ها نشان داد که سبک تدریس تعاملی و تسهیل گر رابطه مثبت و معناداری با خودتنظیمی دانش آموزان دارد، به گونه ای که در کلاس هایی که معلمان فضای مشارکتی و یادگیرنده محور ایجاد کرده اند، دانش آموزان توانایی بیشتری در مدیریت و هدایت فرآیند یادگیری خود از خود نشان داده اند. در مقابل، سبک تدریس اقتدارگرایانه و انتقالی با کاهش خودتنظیمی همراه بوده و موجب وابستگی بیشتر دانش آموزان به معلم گردیده است. نتایج حاکی از آن است که ارتقای کیفیت آموزش و تقویت مهارت های یادگیری مستقل در دانش آموزان مستلزم توجه معلمان به انتخاب سبک تدریس مناسب و انعطاف پذیر است.این پژوهش با ارائه شواهد تجربی، ضرورت توجه به نقش سبک تدریس در پرورش توانمندی های شناختی و فراشناختی دانش آموزان را نشان می دهد. بنابراین توصیه می شود معلمان با بهره گیری از شیوه های تدریس تعاملی و راهبردهای فعال یادگیری، زمینه رشد خودتنظیمی دانش آموزان را فراهم آورند و بدین وسیله گامی موثر در بهبود کیفیت یادگیری و عملکرد تحصیلی بردارند.