نقش مقایسه زبانی (فارسی عربی) در تقویت قدرت تحلیل دستوری دانش آموزان مقطع متوسطه

زبان به عنوان یکی از اصلی ترین ابزارهای تفکر و ارتباط انسانی نقش مهمی در پرورش مهارت های تحلیلی و شناختی دارد. یادگیری همزمان و مقایسه ای زبان ها، به ویژه در میان دانش آموزان متوسطه، می تواند تاثیر قابل توجهی بر تقویت قدرت تحلیل دستوری داشته باشد. این مطالعه با هدف بررسی نقش مقایسه زبانی میان فارسی و عربی در ارتقاء توانایی تحلیل دستوری دانش آموزان انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش کیفی-توصیفی و تحلیلی است و از روش مشاهده، پرسشنامه و آزمون های تحلیلی برای جمع آوری داده ها بهره گرفته است. نمونه پژوهش شامل ۱۲۰ دانش آموز دوره متوسطه از مدارس مختلف شهر تهران بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج نشان داد که مقایسه ویژگی های دستوری دو زبان، از جمله ساختار جمله، کاربرد فعل ها، انواع مفعول ها و نقش حروف اضافه، منجر به افزایش دقت دانش آموزان در تحلیل دستوری و فهم بهتر ساختار جملات شده است. این مقایسه همچنین به توسعه مهارت های انتقادی و تقویت حافظه شناختی کمک کرده و باعث افزایش اعتماد به نفس در تجزیه و تحلیل جملات پیچیده می شود. یافته ها نشان می دهند که دانش آموزانی که به طور منظم به مقایسه قواعد دستوری فارسی و عربی پرداخته اند، توانایی بالاتری در شناسایی اجزای جمله، تحلیل نقش های دستوری و بازسازی ساختار جمله دارند. علاوه بر این، تعامل میان ویژگی های مشترک و متفاوت زبان ها موجب افزایش انگیزه یادگیری و علاقه مندی دانش آموزان به درس زبان عربی گردیده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که آموزش مقایسه ای زبان ها می تواند به عنوان یک استراتژی موثر در بهبود مهارت های تحلیلی دستوری در دوره متوسطه مورد استفاده قرار گیرد و پیشنهاد می شود معلمان و برنامه ریزان آموزشی به گنجاندن فعالیت های مقایسه ای در برنامه درسی توجه ویژه ای داشته باشند. همچنین، این مطالعه تاکید می کند که ترکیب روش های آموزشی سنتی با رویکرد مقایسه ای می تواند اثر بخشی یادگیری را به طور قابل توجهی افزایش دهد. در نهایت، مقایسه زبانی نه تنها به ارتقاء توانایی تحلیل دستوری دانش آموزان کمک می کند، بلکه زمینه ساز توسعه مهارت های شناختی و تقویت تفکر انتقادی در میان آنان نیز می شود. این پژوهش می تواند راهنمایی برای تحقیقات آینده در حوزه آموزش زبان و تحلیل دستوری باشد و به برنامه ریزان آموزشی کمک کند تا روش های نوین و اثربخش تری برای ارتقاء مهارت های زبانی دانش آموزان طراحی نمایند.

کلیدواژه ها:

مقایسه زبانی ، تحلیل دستوری ، یادگیری زبان ، دانش آموزان متوسطه ، تقویت مهارت های تحلیلی