بررسی نقش آموزش و پرورش در توسعه پایدار

توسعه پایدار، به عنوان یکی از چالش های اساسی قرن بیست ویکم، نیازمند راهبردهایی است که بتوانند میان ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تعادل ایجاد کنند. در این میان، آموزش وپرورش نه تنها ابزاری برای انتقال دانش، بلکه عاملی تعیین کننده در شکل دهی ارزش ها، نگرش ها و مهارت های فردی و اجتماعی است؛ عناصری که برای تحقق توسعه پایدار ضروری اند. شواهد بین المللی نشان می دهد که ادغام «آموزش برای توسعه پایدار» (ESD) در نظام های آموزشی، باعث ارتقای سواد محیط زیستی، افزایش قدرت تصمیم گیری مسئولانه و توسعه مهارت های حل مسئله در نسل های آینده می شود . از سوی دیگر، گزارش های بانک جهانی نشان می دهد که کیفیت آموزش با افزایش سرمایه انسانی، نوآوری و بهره وری اقتصادی رابطه مستقیم دارد و یکی از قوی ترین محرک های توسعه اقتصادی پایدار محسوب می شود . در ایران نیز مطالعات انجام شده بیانگر آن است که نبود برنامه های درسی مبتنی بر مهارت های شهروندی، فقدان آموزش محیط زیست در سطوح مدرسه، و کمبود معلمان آموزش دیده از مهم ترین موانع تحقق توسعه پایدار هستند.بررسی ادبیات پژوهش نشان می دهد که تحول در آموزش وپرورش باید شامل بازنگری در محتوای درسی، توانمندسازی معلمان، توسعه مدارس سبز، گسترش عدالت آموزشی و تقویت مهارت های کلیدی قرن بیست ویکم باشد. این مهارت ها شامل تفکر انتقادی، خلاقیت، سواد دیجیتال، آگاهی زیست محیطی، و توانایی مشارکت موثر در جامعه است. نتایج مرور نظری و شواهد جهانی و ملی نشان می دهد که آموزش وپرورش فراگیر، انعطاف پذیر، مهارت محور و آینده نگر، سنگ بنای توسعه پایدار در هر جامعه است. ازاین رو، ارتقای کیفیت نظام آموزشی نه تنها یک ضرورت فرهنگی و اجتماعی، بلکه مهم ترین سرمایه گذاری راهبردی برای آینده کشورها محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

آموزش وپرورش ، توسعه پایدار ، آموزش برای توسعه پایدار