واکاوی تاثیرات درآمدهای نفتی بر توسعه جامعه روستایی در برنامه های عمرانی اول تا پنجم (۱۳۵۶-۱۳۲۷)

صنعت نفت در دوره پهلوی دوم به مثابه یک پدیده محوری، تاثیرات عمیقی بر ساختار اقتصادی و اجتماعی جامعه روستایی ایران بر جای گذاشت. در این دوره، درآمدهای حاصل از نفت از طریق اجرای برنامه های عمرانی، ابعاد گوناگونی از توسعه را در حوزه های مختلف تحت تاثیر قرار داد. با این حال، در برنامه های عمرانی سوم تا پنجم، به دلیل شیوه های تخصیص درآمدهای نفتی و اولویت بندی های متفاوت، حوزه عمران روستایی از اولویت کمتری برخوردار بود. در همین راستا، این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل نقش و تاثیر برنامه های عمرانی سوم تا پنجم بر توسعه و نوسازی جامعه روستایی، و مقایسه سهم تخصیص یافته به این بخش در قیاس با سایر بخش ها تدوین شده است. این تحقیق با اتخاذ روش تحقیق تاریخی و رویکرد توصیفی-تحلیلی، و با تکیه بر منابع، اسناد تاریخی، و آمار و ارقام رسمی، در پی پاسخ به این پرسش است که درآمدهای نفتی در طول این برنامه های عمرانی چه تاثیراتی بر توسعه جامعه روستایی گذاشته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که برنامه های توسعه در حوزه عمران روستایی، در مقایسه با ابعاد مختلف توسعه در سایر حوزه ها، در دستیابی به اهداف کمی و کیفی تعیین شده موفق نبودند. ابهام در سیاست گذاری ها، کاهش سرمایه گذاری در بخش روستایی، کمبود امکانات، و ناهماهنگی های اجرایی در طول برنامه های سوم تا پنجم توسعه عمرانی، منجر به کاهش تولید و اشتغال روستایی و در نهایت، تشدید مهاجرت روستاییان به شهرها گردید.

کلیدواژه ها:

درآمدهای نفتی ، عمران روستایی ، برنامه های عمرانی ، اقتصاد روستایی ، مهاجرت