هوش هیجانی به عنوان یکی از مولفه های اساسی در عرصه آموزش و پرورش

هوش هیجانی به عنوان یکی از مولفه های اساسی در عرصه آموزش و پرورش، نقشی تعیین کننده در شکل دهی کیفیت روابط میان معلم و دانش آموز، همکاران آموزشی و والدین ایفا می کند. معلمی که از سطح بالایی از هوش هیجانی برخوردار است، توانایی درک، تنظیم و مدیریت هیجانات خود و دیگران را داشته و می تواند محیطی ایمن، صمیمی و انگیزشی در کلاس درس ایجاد کند. در فضای مدرسه، روابط انسانی مهم ترین عامل در ایجاد فرهنگ یادگیری اثربخش محسوب می شود و هوش هیجانی معلم در این میان، به عنوان نیروی محرک، زمینه ساز کاهش تعارضات، افزایش همدلی، تقویت ارتباطات مثبت و ارتقای رضایت شغلی و تحصیلی می گردد. پژوهش های متعددی نشان داده اند که هوش هیجانی نه تنها بر رفتار کلاسی معلم اثرگذار است، بلکه در سطح گسترده تر موجب افزایش انگیزه یادگیری، کاهش اضطراب دانش آموزان و بهبود عملکرد تحصیلی آنان می شود. از سوی دیگر، برخورداری از هوش هیجانی به معلمان کمک می کند تا با چالش های حرفه ای همچون مدیریت تنوع فرهنگی، برخورد با دانش آموزان با نیازهای ویژه و کنترل موقعیت های پرتنش، به شیوه ای سازنده مواجه شوند. بنابراین، بررسی رابطه میان هوش هیجانی معلم و کیفیت روابط در مدرسه، نه تنها از منظر فردی بلکه در سطح سازمانی نیز حائز اهمیت است؛ زیرا روابط مثبت و پایدار میان معلمان و سایر ذی نفعان مدرسه، بستر توسعه فرهنگ همکاری، مسئولیت پذیری و یادگیری مشارکتی را فراهم می سازد. این مقاله با رویکردی علمی و تحلیلی، به واکاوی ابعاد مختلف هوش هیجانی معلمان و تاثیر آن بر کیفیت روابط در مدرسه پرداخته و می کوشد الگویی کاربردی برای بهبود تعاملات آموزشی و تربیتی ارائه دهد.