بررسی نقش و اثرات مدیریت مشارکتی مدرسه بر سلامت روان معلمان

در دهه های اخیر، توجه به سلامت روان معلمان به عنوان یکی از ارکان اصلی کیفیت نظام آموزشی، اهمیت روزافزونی یافته است. از سوی دیگر، مدیریت مشارکتی به عنوان رویکردی نوین در رهبری آموزشی، بر ایجاد فضای تصمیم گیری جمعی، احترام به نظرات کارکنان و تقویت حس تعلق و مسئولیت پذیری در محیط مدرسه تاکید دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سبک مدیریت مشارکتی در مدارس و سطح سلامت روانی معلمان است. این مطالعه با رویکردی توصیفی-همبستگی انجام شده و جامعه آماری آن را معلمان مقطع ابتدایی و متوسطه در مدارس دولتی تشکیل می دهند. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه های استاندارد مدیریت مشارکتی و سلامت روان بهره گرفته شد و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری پیشرفته همچون رگرسیون چندمتغیره انجام پذیرفت.یافته های پژوهش نشان می دهد که بین مولفه های مدیریت مشارکتی (شامل مشارکت در تصمیم گیری، شفافیت اطلاعاتی، بازخورد دوسویه و اعتماد سازمانی) و سلامت روان معلمان (در ابعاد اضطراب، افسردگی، شادکامی و کفایت روان شناختی) رابطه ای مثبت و معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر، در مدارسی که مدیران با بهره گیری از شیوه های مشارکتی، فضای باز و تعامل محور ایجاد می کنند، معلمان از سطح بالاتری از بهزیستی روانی برخوردارند. این نتیجه بر نقش کلیدی ساختار مدیریتی مدرسه در ارتقای سلامت روان کارکنان آموزشی تاکید دارد و می تواند راهگشای تدوین سیاست های منابع انسانی در نظام آموزش و پرورش باشد.از مهم ترین نتایج کاربردی این پژوهش، می توان به توصیه به مدیران مدارس برای تقویت فرهنگ مشارکتی، افزایش استقلال حرفه ای معلمان و فراهم آوردن بستر مناسب برای تبادل نظر و تصمیم سازی جمعی اشاره کرد. به طور کلی، ارتقای سلامت روان معلمان از طریق مدیریت مشارکتی نه تنها منجر به بهبود کیفیت زندگی شغلی آنان می شود، بلکه پیامدهای مثبتی بر عملکرد آموزشی، روابط میان فردی و رشد تحصیلی دانش آموزان نیز دارد.

کلیدواژه ها:

مدیریت مشارکتی ، سلامت روان ، معلمان ، رهبری آموزشی ، فرهنگ مدرسه ، مشارکت در تصمیم گیری ، بهزیستی روان شناختی ، محیط کاری حمایتی