چارچوبی برای توسعه ظرفیتهای مقابله با بحران در نهادهای موزه ای با تاکید بر آموزش داوطلبان امین

در دهه های اخیر، تهدیدهای طبیعی و انسانی همچون زلزله، سیل، جنگ و آتش سوزی بیش از هر زمان دیگری میراث فرهنگی جهانی را در معرض نابودی قرار داده است. موزه ها به عنوان نگهبانان حافظه تاریخی جوامع، در برابر این بحرانها آسیب پذیرتر از گذشته شده اند. این پژوهش میکوشد چارچوبی روشن و کاربردی برای آموزش داوطلبان امین در زمان بحران ترسیم کند؛ چارچوبی بومی و کاربردی برای توسعه ظرفیتهای مقابله با بحران در نهادهای موزه ای ایران انجام شده و بر آموزش و سازماندهی داوطلبان امین به عنوان عامل کلیدی تاب آوری فرهنگی تاکید دارد. این مطالعه با رویکرد تحلیلی تطبیقی و بر اساس داده های اسنادی، تجربیات بین المللی (UNESCO، ICCROM، ICOM) و تحلیل وضعیت موزه های ایران صورت گرفته است. نتایج نشان میدهد که کمبود آموزشهای تخصصی، فقدان سیاست گذاری یکپارچه، و نبود ارتباط موثر میان نهادهای فرهنگی و امدادی، سه مانع اصلی در مدیریت بحران موزه ها در ایران هستند. بر این اساس، چارچوب پیشنهادی پژوهش شامل پنج محور کلیدی است: سیاست گذاری، آموزش ملی ساختاریافته، مستندسازی دیجیتال، تجهیز اضطراری و شبکه داوطلبان. این چارچوب میتواند پایه ای برای تدوین دستورالعمل ملی مدیریت بحران موزه ها در ایران باشد و ظرفیت واکنش سریع فرهنگی را به صورت نظام مند ارتقا دهد.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، موزه ، تاب آوری فرهنگی ، حفاظت آثار تاریخی ، داوطلبان امین