چالش ها و سازگاری خانواده های مهاجر: یک مطالعه مروری

مهاجرت تجربه ای چندبعدی است که خانواده ها را با مجموعه ای از فشارها و فرصت ها مواجهه می کند. هدف این مرور، شناسایی و تحلیل چالش ها و راهبردهای سازگاری خانواده های مهاجر بود. تحلیل یافته ها نشان داد که نتایج را می توان در چهار تم اصلی طبقه بندی کرد: ۱. سلامت روان و آسیب ها که یکی از مهم ترین محورهای مطالعات بود که شواهدی از افزایش علائم افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه در برابر مشکلات بود. ۲. فشارهای اقتصادی و چالش های فرزندپروری که والدین به علت استرس مالی و محدودیت زمانی ناشی از کار زیاد کیفیت تعاملات روزمره والد- فرزند کاهش می یابد. ۳. تبعیض و استرس بین فرهنگی که منجر به تعارض بین نسلی می گردد. ۴. سازگاری خانواده های مهاجر در برابر چالش ها که استراتژی تنظیم هیجان، سرمایه اجتماعی و انسجام خانوادگی که یکی از اقتصادی و چالش های فرزندپروری خانواده مهاجر مقدمه زندگی همواره با تغییر و تحولات همراه است. برخی از این تغییرات، مانند مهاجرت یا دوری از خانواده، می توانند تاثیرات عمیقی بر زندگی افراد داشته باشند. امروزه مهاجرت بین المللی در جهان بیش از هر زمان دیگری وجود دارد و انتظار می رود این روند ادامه یابد. پنجاه سال پیش، در سال ۱۹۷۰، تعداد مهاجران بین المللی تقریبا ۷۰ میلیون نفر تخمین زده می شد. در سال ۲۰۲۰، این تعداد به حدود ۲۷۲ میلیون نفر افزایش یافته است(Esses, ۲۰۲۱). بر اساس تعریف سازمان ملل، مهاجران بین المللی افرادی هستند که داوطلبانه یا غیرداوطلبانه برای مدت طولانی کشور محل تولد خود را به عوامل مختلفی مانند بحران های اقتصادی، تحصیلات، جنگ یا جست و جوی فرصت های شغلی بهتر، ترک کرده و وارد جوامع جدید شده اند. تغییر فرهنگ، زبان و محیط زندگی به طور مستقیم ساختار و کارکرد خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد. خانواده که نخستین نهاد اجتماعی به شمار می رود نقش اساسی در انتقال ارزش ها،شکل دهی هویت و حمایت عاطفی اعضا ایفا می کند. بنابراین بررسی وضعیت خانواده های مهاجر اهمیتی دوچندان می یابد. پژوهش ها نشان می دهد که خانواده های مهاجر با مجموعه ای از چالش ها روبه رو هستند که می توان آن ها را در ابعاد مختلف طبقه بندی کرد. از جنبه اقتصادی مانند یافتن شغل مناسب به دلیل عوامل مختلفی مثل تبعیض بر اساس قومیت یا ملیت یا به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی آن ها را مجبور به پذیرش مشاغل کم درآمد یا کار در زمینه های غیرمرتبط با تخصص خود می شوند. از جنبه فرهنگی مانند تسلط محدود به زبان کشور میزبان می تواند ارتباط را با مشکل مواجه کند و باعث منزوی شدن افراد خانواده و چالش هایی در ارتباط داشتن با دیگران ایجاد کند.پژوهش ها نشان داده اند که تغییر محیط اجتماعی و فرهنگی می تواند ساختار و کارکرد خانواده را تحت تاثیر قرار دهد. این عوامل استرس زای زندگی در صورت همراهی با فقدان منابع کافی برای افزایش حمایت، منجر به پیامدهای نامطلوب می شود. مهاجرتچالش های مختلفی را برای کودکان و والدین مهاجر به همراه دارد. به عنوان مثال، اینچالش ها به دلیل تحصیلات محدود والدین و تبعیض ادراک شده، دشوارتر هستند که برای سازگاری با شرایط انسجام خانوادگی و بر توانایی کودکان مهاجر در ایجادو حفظ دوستی با سایر کودکان در کشور میزبان تاثیر می گذارد. در کنار این چالش ها شواهدی نیز از سازگاری و توانمندی خانواده های مهاجر گزارش شده است. بسیاری از این افراد برای مقابله با دوری از دیگر اعضای خانواده ارتباطات خود را با دوستان، همکاران و همسایگان گسترش می دهند و با شرکت در گروه های اجتماعی و فرهنگی، حضور در رویدادهای محلی به آن ها کمک می کند تا احساس تعلق و حمایت اجتماعی بیشتری داشته باشند. این افراد به جای مقاومت در برابر تغییرات سعی می کنند آن را به عنوان پذیرش اینکه تغییرات بخشی از زندگی هستند و نیاز به انعطاف پذیری دارند و داشتن ذهنی باز یعنی درک اینکه فرهنگ ها متفاوت هستند و مردم در سراسر جهان دیدگاه های متفاوتیدر مورد مسائل مختلف دارند که کلید سازگاری خوبی است و می تواند به کاهش استرس و اضطراب آن ها کمک کند. توانایی خانواده ها در مدیریت این فشارها نقشی تعیین کننده در سلامت روان و اجتماعی آن ها دارد. باوجود پژوهش های فراوان در این حوزه،یافته ها پراکنده و در بسترهای فرهنگی و جغرافیایی مختلف انجام شده اند در برخی مطالعات چالش های اقتصادی پررنگ بوده و در برخی دیگر، جنبه های روان شناختی و بین نسلی بیشتر برجسته شده است. بر این اساس هدف مطالعه حاضر مرور کتابخانه ای پژوهش های خارجی در زمینه خانواده های مهاجر است تا ضمن شناسایی چالش های اصلی، راهبردها و الگوی سازگاری این خانواده ها نیز مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

چالش های مهاجرت ، خانواده مهاجر ، سلامت روان ، چالش های فرزندپروری خانواده مهاجر