بررسی نقش مهارتهای ارتباطی آتش نشانان در مدیریت بحران و کاهش استرس شهروندان

مدیریت بحران در شرایط وقوع حوادث شهری نظیر آتش سوزی، انفجار یا بلایای طبیعی، تنها به مهارت های عملی و فنی آتش نشانان محدود نمی شود، بلکه توانایی های ارتباطی آنان نیز نقش کلیدی در کاهش اضطراب و ایجاد آرامش در میان شهروندان دارد. مهارت های ارتباطی، شامل همدلی، گوش دادن فعال، استفاده از زبان بدن مناسب و انتقال پیام به شیوه ای شفاف، می توانند در شرایط بحرانی به عنوان ابزاری برای کاهش استرس روانی عمل کنند. هدف این پژوهش بررسی نقش مهارت های ارتباطی آتش نشانان در مدیریت بحران و تاثیر آن بر کاهش استرس شهروندان در مواجهه با حوادث شهری است. روش تحقیق به صورت میدانی و با استفاده از پرسش نامه استاندارد میان ۱۵۰ نفر از شهروندان شیراز که تجربه مواجهه مستقیم با عملیات آتش نشانی را داشته اند انجام گرفت. همچنین ۴۰ نفر از نیروهای آتش نشانی نیز مورد مصاحبه قرار گرفتند تا دیدگاه های آنان درباره اهمیت ارتباطات میان فردی و روان شناختی در عملیات امدادی بررسی شود. داده های گردآوری شده با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل شد. نتایج نشان داد میانگین سطح استرس شهروندان در شرایطی که آتش نشانان از مهارت های ارتباطی اثربخش استفاده کرده اند، به طور معناداری کمتر از زمانی بوده است که ارتباطات ضعیف برقرار شده است. همچنین یافته ها حاکی از آن است که ایجاد اعتماد متقابل و ارائه اطلاعات دقیق از سوی آتش نشانان به شهروندان، نقش مهمی در افزایش احساس امنیت و کاهش ترس دارد. بر اساس نتایج تحقیق، آموزش مهارت های ارتباطی به نیروهای آتش نشانی باید به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از برنامه های آموزشی و حرفه ای آنان در نظر گرفته شود. این امر می تواند علاوه بر بهبود کیفیت مدیریت بحران، سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی به سازمان آتش نشانی را نیز تقویت کند.

کلیدواژه ها:

مهارت های ارتباطی ، آتش نشانان ، مدیریت بحران ، استرس شهروندان ، سلامت روان