آموزش مهارت"نه گفتن"به دانش آموزان ابتدایی: راهکاری برای ارتقاء عزت نفس و تاب آوری روانی

مهارت «نه گفتن» یکی از مهم ترین زیرمجموعه های مهارت های بین فردی و ارتباطی است که نقش کلیدی در ارتقاء سلامت روان، پیشگیری از رفتارهای پرخطر و تقویت اعتماد به نفس در کودکان دارد. در سال های اخیر، روان شناسان تربیتی و متخصصان تعلیم و تربیت بر اهمیت آموزش این مهارت از دوران ابتدایی تاکید کرده اند، زیرا پایه های عزت نفس و تاب آوری در همین دوره حساس رشد شکل می گیرد. دانش آموزانی که قادر به نه گفتن موثر و محترمانه هستند، از توانمندی بالاتری در مقابله با فشار گروه همسالان، مدیریت تعارض ها و حفظ مرزهای روانی–شخصی خود برخوردارند.این مقاله با هدف تحلیل تاثیر آموزش مهارت نه گفتن بر افزایش عزت نفس و تاب آوری دانش آموزان ابتدایی نگارش شده است. پژوهش حاضر ضمن مرور مفاهیم بنیادین از جمله عزت نفس، تاب آوری و مهارت های جرات مندانه، به تبیین چارچوب نظری و روان شناختی این مداخله آموزشی پرداخته و سپس با طراحی یک برنامه آموزشی کاربردی و قابل اجرا در مدارس، به ارزیابی اثرات آن پرداخته است. یافته ها نشان می دهند که آموزش منسجم این مهارت باعث بهبود خودپنداره مثبت، افزایش احساس کنترل درونی، کاهش اضطراب اجتماعی، و تقویت توانمندی مقابله ای در کودکان می شود.همچنین مقاله حاضر با رویکردی بومی سازانه، ملاحظات فرهنگی–اجتماعی جامعه ایران را در نظر گرفته و پیشنهادهایی برای طراحی محتوای آموزشی سازگار با ارزش های تربیتی بومی ارائه می کند. در نهایت، پیشنهاد می شود که آموزش مهارت نه گفتن به عنوان بخشی از برنامه درسی مهارت های زندگی در دوره ابتدایی گنجانده شود تا به رشد روانی، اجتماعی و اخلاقی دانش آموزان کمک کند.