چالش ها و فرصت های استفاده از شبکه های اجتماعی آموزشی در مدارس

گسترش روزافزون فناوری های دیجیتال و نفوذ عمیق شبکه های اجتماعی در بافت زندگی اجتماعی، آموزش را نیز از این تحولات مستثنی نکرده است. شبکه های اجتماعی، که در ابتدا با هدف ارتباطات اجتماعی شکل گرفته بودند، اکنون به عنوان ابزاری قدرتمند برای تسهیل فرآیندهای یاددهی-یادگیری مطرح شده اند. این پژوهش با هدف بررسی جامع فرصت ها و چالش های استفاده از این پلتفرم ها در محیط مدارس انجام شده است. هدف اصلی، شناسایی پتانسیل های آموزشی این ابزارها و همزمان، درک و مدیریت ریسک های مرتبط با به کارگیری آن ها در نظام تعلیم و تربیت رسمی است.فرصت های کلیدی شامل ارتقاء سطح تعامل میان دانش آموزان و معلمان، تسهیل یادگیری مشارکتی و پروژه محور، تقویت سواد رسانه ای، دسترسی سریع و آسان به منابع آموزشی غنی و به روز، و امکان شخصی سازی مسیرهای یادگیری بر اساس نیازهای فردی است. شبکه های اجتماعی می توانند با ایجاد فضاهای یادگیری خارج از کلاس درس، پیوستگی آموزشی را افزایش داده و به گسترش عدالت آموزشی از طریق دسترسی یکسان به منابع کمک کنند.در مقابل، چالش های متعددی مطرح هستند که نیازمند توجه جدی هستند. از مهم ترین این چالش ها می توان به تهدیدهای امنیتی سایبری، نقض احتمالی حریم خصوصی دانش آموزان، خطر اعتیاد رسانه ای و کاهش شدید تمرکز، کمبود نظارت موثر از سوی مدرسه و خانواده، تشدید شکاف دیجیتال میان دانش آموزان با دسترسی متفاوت به فناوری، و مواجهه با محتوای نامناسب و سمی اشاره کرد. وابستگی بیش از حد به این ابزارها نیز می تواند مهارت های سنتی حل مسئله و تعاملات چهره به چهره را تضعیف کند.این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای و تحلیل محتوای کیفی، ابتدا به تبیین جایگاه شبکه های اجتماعی آموزشی (SNEs) می پردازد و سپس با تحلیل SWOT، وضعیت فعلی را ترسیم می کند. در نهایت، راهکارهای سیاستی، تربیتی و خانوادگی جامعی ارائه می شود تا مدارس بتوانند با اتخاذ یک مدل سیاستی ساختاریافته (مدل پیشنهادی چهارلایه)، از مزایای این فناوری ها بهره مند شده و آسیب های احتمالی را به حداقل برسانند. نتایج نشان می دهد که موفقیت در این زمینه مستلزم یک رویکرد هماهنگ، هدفمند و مبتنی بر اصول تربیتی و امنیت دیجیتال است.

کلیدواژه ها:

شبکه های اجتماعی آموزشی ، فرصت های یادگیری ، چالش های دیجیتال ، سواد رسانه ای ، امنیت سایبری مدارس ، تعامل آموزشی