نقش ویژه معلمان در تقویت مهارت های اجتماعی دانش آموزان

یکی از چالش های اصلی در آموزش و پرورش، کمبود توجه به جنبه های اجتماعی در برنامه های درسی است که می تواند منجر به انزوا یا ضعف در تعاملات دانش آموزان شود. معلمان با استفاده از روش های تعاملی مانند فعالیت های گروهی، بحث های کلاسی و بازی های آموزشی، می توانند مهارت های پایه ای مانند ارتباط چشمی، بیان چهره ای مناسب و حل تعارضات را تقویت کنند. پژوهش ها نشان می دهد که معلمان extrovert (برون گرا) در ایجاد روابط مثبت و حمایت از پیشرفت اجتماعی دانش آموزان موثرتر عمل می کنند، در حالی که معلمان introvert (درون گرا) ممکن است کمتر بر نیازهای خارجی تمرکز داشته باشند (شیروانی شیری و همکاران، ۱۳۹۰: ۷۵-۷۶). علاوه بر این، معلمان باید دانش آموزان منزوی را شناسایی کرده و با واگذاری مسئولیت های متناسب، مانند مشارکت در شوراهای دانش آموزی یا فعالیت های هنری، به رشد اجتماعی آن ها یاری رسانند. این رویکرد نه تنها به اهداف تربیت اجتماعی مانند وحدت و عدالت کمک می کند، بلکه از شبه تربیت هایی مانند تلقین یا تحمیل جلوگیری می نماید.این پژوهش با هدف بررسی نقش معلم در تقویت مهارت های اجتماعی دانش آموزان، به ویژه در دوره متوسطه، انجام شده است. مهارت های اجتماعی، شامل همکاری، ارتباط موثر، همدلی و حل تعارض، برای موفقیت تحصیلی و اجتماعی دانش آموزان حیاتی هستند. معلمان به عنوان الگوهای رفتاری و تسهیل کنندگان، با استفاده از روش های تدریس تعاملی مانند فعالیت های گروهی، بازی های نقش آفرینی و بحث های کلاسی، می توانند این مهارت ها را پرورش دهند. تعاملات مثبت معلم-دانش آموز، ویژگی های شخصیتی معلم و طراحی برنامه های درسی منعطف، نقش کلیدی در این فرآیند دارند. با این حال، موانعی مانند کمبود آموزش تخصصی و محدودیت های برنامه درسی، چالش هایی ایجاد می کنند. این پژوهش پیشنهاد می دهد که با ارائه دوره های آموزشی برای معلمان و ادغام مهارت های اجتماعی در برنامه های درسی، می توان به تربیت نسلی با کفایت اجتماعی بالا کمک کرد. یافته ها بر ضرورت توانمندسازی معلمان و توجه به نیازهای فرهنگی ایران تاکید دارند.

کلیدواژه ها:

مهارت های اجتماعی ، نقش معلم ، روش های تدریس تعاملی ، تعاملات معلم-دانش آموز ، تربیت معلم ، کفایت اجتماعی