تحلیل الگوی شهادت طلبی در قیام عاشورا: ریشه یابی انحراف جامعه اسلامی از سقیفه تا کربلا و نقش خواص

قیام عاشورا به رهبری حضرت امام حسین )ع(، یکی از تعیین کننده ترین و عمیق ترین حوادث تاریخ اسلام است که تحلیل آن نیازمند بررسی ریشه های تاریخی و اجتماعی انحراف در جامعه اسلامی پس از رحلت پیامبر اکرم )ص( می باشد. این پژوهش با هدف ریشه یابی انحراف جامعه اسلامی و تبیین الگوی شهادت طلبی امام حسین )ع( در مواجهه با این انحرافات صورت گرفته است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از منابع تاریخی، کلامی و مقالات علمی پژوهشی، به بررسی وقایع منجر به فاجعه کربلا پرداخته است.یافته های پژوهش نشان می دهد که انحراف جامعه اسلامی از مسیر اصیل خود، با حادثه سقیفه آغاز شد و با بازگشت معیارهای جاهلی و دنیاطلبی خواص به تدریج تثبیت گردید. این انحراف در دوران خلفای سه گانه و به ویژه با ورود ثروت های کلان از فتوحات و تبعیض در تقسیم بیت المال، عمق یافت و در نهایت با تبدیل امامت به سلطنت توسط معاویه و جانشینی یزید، به اوج خود رسید. در این میان، کوتاهی و دنیاطلبی خواص که حق را می شناختند اما در مقابل متاع دنیا لرزیدند، نقش تعیین کننده ای در تضعیف جبهه حق و تقویت جبهه باطل داشت )سلیمانی، ۱۳۸۱(.الگوی شهادت طلبی امام حسین )ع( در این شرایط، نه یک اقدام صرفا احساسی، بلکه یک تکلیف اصلاحی و احیای ارزش های اسلامی در برابر انحرافات عمیق و همه جانبه بود. هدف اصلی قیام، مسدود کردن رخنه و پرکردن شکاف انحرافی بود که در تفکر دینی پدید آمده بود )عبدالمحمدی، ۱۳۸۹(. شهادت طلبی امام )ع( در این الگو، به مثابه آخرین اتمام حجت و بیدارگری جامعه در برابر سلطنت یزید و بازگشت به جاهلیت مدرن، تبیین می گردد.

کلیدواژه ها:

شهادت طلبی ، قیام عاشورا ، الگوی کربلا ، انحراف جامعه اسلامی ، سقیفه ، خواص ، امامت و سلطنت.