تحلیل تطبیقی شیوه انتخاب رئیس قوه قضائیه در نظام حقوقی ایران و ایالات متحده آمریکا

این پژوهش به تحلیل تطبیقی شیوه انتخاب و صلاحیتهای رئیس قوه قضائیه در دو نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا میپردازد. هدف اصلی، بررسی مبانی نظری، قانونی و عملی این شیوه انتخاب و تاثیر آن بر استقلال قضایی و کارآمدی نظام قضایی در هر دو کشور است. در ایران، رئیس قوه قضائیه توسط مقام رهبری منصوب میشود که این امر ریشه در مبانی فقهی و اصل ولایت فقیه دارد و تضمینکننده نظارت فقیه بر اجرای احکام اسلامی و حفظ استقلال قوه قضائیه از قوای دیگر است. در مقابل، در ایالات متحده، قضات دیوان عالی )که عملا بالاترین مرجع قضایی هستند( توسط رئیسجمهور معرفی و با تایید سنا منصوب میشوند، که نشاندهنده یک فرآیند سیاسی-حقوقی مبتنی بر تفکیک قوا و دموکراسی است. این مقاله با بررسی دقیق اصول قانون اساسی، قوانین عادی و دکترین حقوقی در هر دو کشور، به مقایسه صلاحیتهای فقهی و قضایی رئیس قوه قضائیه در ایران و صلاحیتهای حقوقی قضات دیوان عالی آمریکا میپردازد و در نهایت، چالشها و مزایای هر یک از این شیوهها را در راستای تحقق عدالت و استقلال قضایی مورد ارزیابی قرار میدهد.

کلیدواژه ها:

رئیس قوه قضائیه ، ایران ، آمریکا ، شیوه انتخاب ، استقلال قضایی ، ولایت فقیه ، دیوان عالی ، صلاحیت فقهی ، صلاحیت قضایی.