نقش و تاثیر تقویت حافظه بر افزایش میزان یادگیری و درک دانش آموز

هدف از این پژوهش بررسی نقش و تاثیر تقویت حافظه بر افزایش میزان یادگیری و درک مفهومی در دانش آموزان است. این مطالعه شیوه ای ترکیبی از مرور ادبیات و تحلیل های تجربی-میان مدت را به کار می گیرد تا رابطه بین استراتژی های بهبود حافظه (مانند تکرار فعال، سازمان دهی اطلاعات، تکرار فاصله ای، بازخورد بازگوکردنی و استفاده از فناوری های حافظه محور) و شاخص های یادگیری شامل درک مفهومی، نگهداری دانش، کاربرد آموخته ها در مسائل جدید و انگیزه یادگیری را روشن سازد. داده های کیفی از مصاحبه های معلمان و دانش آموزان، و داده های کمی از آزمون های پیش آزمون/پس آزمون، شاخص های یادگیری و ارزیابی های عملکردی در کلاس های چند پایه تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهند که به کارگیری استراتژی های حافظه محور به ویژه در مراحل اولیه یادگیری مفاهیم، منجر به افزایش ثبت و بازنمایی داخلی اطلاعات، بهبود درک ساختاری از موضوع و توانایی بازیابی سریع تر دانش هنگام مواجهه با مسائل نوین می شود. حافظه کاری قدرتمند، به عنوان واحد پردازش موقت، با بهبود کارکردهای اجرایی مرتبط با برنامه ریزی، سازمان دهی و حل مسئله همسو است و از این طریق به عمق یادگیری و انتقال دانش به موقعیت های واقعی کمک می کند. بازخورد فوری و بازنمون های تکرار با فاصله زمانی با تقویت اتصالات حافظه و تسریع فرایند بازیابی، به بهبود نگهداری بلندمدت یادگیری می انجامد. علاوه بر این، آموزش های هویت بخش به دانش آموزان در استفاده از استراتژی های حافظه، می تواند انگیزه درونی و اعتماد به نفس یادگیری را ارتقاء دهد. با وجود مزایا، محدودیت هایی مانند تفاوت های فردی در کارایی حافظه، تفاوت های سبک یادگیری، و نیاز به زمان بندی مناسب در فرایندهای تدریس وجود دارد که می تواند اثربخشی استراتژی های حافظه محور را کاهش دهد. برای بهینه سازی اثرات، پیشنهاد می شود که: (۱) ترکیبی از استراتژی های حافظه با رویکردهای مفهومی (کلاس های تجربی، نقشه برداری مفهومی، استفاده از چارچوب های معنادار) به کار رود؛ (۲) طراحی درس ها به گونه ای باشد که هر واحد یادگیری با یک سلسله اقدام های حافظه ای منسجم پیگیری شود؛ (۳) ارزیابی های چندبعدی با تمرکز بر عمق فهم و توانایی استفاده از دانش در موقعیت های غیرمنتظره انجام شود؛ و (۴) توسعه مهارت های ذهنی مانند توجه، کنترل اجرایی و متا-شناختی در کنار آموزش حافظه مد نظر باشد. تقویت موثر حافظه، به ویژه از طریق ترکیب استراتژی های حافظه با طراحی آموزشی معنا دار و ارزیابی متوازن، می تواند یادگیری عمیق تر، درک مفهومی گسترده تر و انتقال موفق تر دانش را در دانش آموزان تسهیل کند. این رویکرد نیازمند انعطاف پذیری آموزشی، منابع مناسب و حمایت ساختاری از سوی مدرسه ها به منظور اجرای پایدار و عادلانه است.

کلیدواژه ها:

حافظه ، تقویت حافظه ، یادگیری ، دانش آموزان