جایگاه معلم ادبیات در پرورش مهارت های زبانی و تفکر خلاق

پرورش مهارت های زبانی و تقویت تفکر خلاق از بنیادی ترین اهداف نظام های آموزشی است و درس ادبیات فارسی در این میان نقشی محوری و چندبعدی ایفا می کند. معلم ادبیات، به عنوان واسطه میان متون ادبی و تجربه های ذهنی دانش آموزان، نقشی فراتر از انتقال محتوا دارد و ماموریت او جهت دهی به رشد زبانی، ذهنی و خلاقیت محور نسل نو است. این مقاله با تبیین جایگاه تخصصی معلم ادبیات، نشان می دهد که چگونه رویکردهای نوین تدریس، مانند خوانش خلاق، تجربه محور کردن متن، گفت وگوهای ادبی، و بازآفرینی نوشتاری، می تواند بستر مناسبی برای تقویت چهار مهارت زبانی (شنیدن، گفتن، خواندن و نوشتن) فراهم آورد. از سوی دیگر، ماهیت چندلایه و استعاری متون ادبی، امکان پرورش تخیل، تولید ایده، و تحلیل خلاق را فراهم می سازد؛ مشروط بر اینکه معلم ادبیات با رویکردی فعال، تعامل گرا و خلاقیت محور به تدریس بپردازد. در این پژوهش ضمن بررسی نقش های تربیتی، شناختی و هنری معلم ادبیات، الگوی «معلم ادبیات زبان پرور و خلاقیت نگر» پیشنهاد می شود که می تواند مبنای برنامه ریزی آموزشی و ارتقای کیفیت یاددهی–یادگیری در مدارس قرار گیرد. یافته های مقاله نشان می دهد که تقویت تربیت ادبی و خلاقیت دانش آموزان تنها زمانی اثربخش خواهد بود که معلم ادبیات به عنوان تسهیل گر تفکر، مربی زبان و الهام بخش آفرینش ادبی در کلاس نقش آفرینی کند.

کلیدواژه ها:

معلم ادبیات ، مهارت های زبانی ، آموزش ادبیات ، تفکر خلاق ، خوانش خلاق ، نوشتن خلاق ، تربیت ادبی ، خلاقیت محوری در کلاس درس