تحلیل و بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی بر سلامت روان (استرس، اضطراب، عزت نفس) و پیامدهای آن بر عملکرد تحصیلی

استفاده روزافزون دانش آموزان از شبکه های اجتماعی اثرات قابل توجهی بر سلامت روان و عملکرد تحصیلی آن ها دارد. پژوهش ها نشان می دهند مصرف بیش از حد این فضاها با افزایش استرس، اضطراب، افسردگی و کاهش عزت نفس همراه است. مقایسه های اجتماعی دائمی با دیگران، دریافت بازخوردهای منفی و مواجهه با تصاویر غیرواقعی از زندگی، سطح رضایت از خود و احساس کفایت دانش آموزان را کاهش می دهد. حضور طولانی مدت در فضای مجازی، اختلالات خواب، بی قراری و ترس از عقب افتادن از دیگران، از پیامدهای شایع روانی استفاده زیاد از این رسانه هاست. دانش آموزان به دلیل نیاز به تایید اجتماعی و جلب توجه، اقدام به اشتراک گذاری مستمر فعالیت ها و تصاویر خود می کنند و این امر وابستگی به واکنش های مجازی را افزایش و عزت نفس را تضعیف می کند.آزارهای مجازی و زورگویی سایبری از دیگر عوامل مهم در بروز افسردگی و اضطراب میان دانش آموزان محسوب می شود و این آسیب ها آثار بلندمدتی بر روابط اجتماعی و موفقیت های تحصیلی دارند. کاهش تمرکز و افت تحصیلی از مهم ترین پیامدهای منفی استفاده نادرست از شبکه های اجتماعی است؛ بخش بزرگی از دانش آموزان، افت تحصیلی خود را به حضور افراطی در این فضاها نسبت می دهند. ناتوانی در حفظ تمرکز می تواند مشارکت در کلاس درس را کاهش دهد و باعث سردی نسبت به یادگیری و کاهش پیوند با همسالان شود.ارتباطات خانوادگی نیز در اثر استفاده افراطی دانش آموزان از شبکه های اجتماعی ضعیف تر می شود و تمایل به مطرح کردن مسائل و مشکلات فردی در فضای مجازی افزایش پیدا می کند، در نتیجه فرصت کسب مهارت های حل مسئله واقعی کمتر می شود. این وضعیت، پیامدهای روانی نظیر اضطراب، تنش ذهنی، کاهش اعتماد به نفس و تشدید احساس انزوا را به دنبال دارد و به طور مستقیم و غیرمستقیم عملکرد تحصیلی دانش آموز را تحت تاثیر قرار می دهد.راهکارهای توصیه شده برای کاهش این آسیب ها شامل کاهش زمان استفاده از شبکه های اجتماعی، تعیین محدودیت های زمانی، تقویت ارتباطات حضوری و آموزش سواد رسانه ای به نوجوانان است. اتخاذ رویکردهای پیشگیرانه و آگاهی بخشی می تواند به دانش آموزان کمک کند تا تعادل سالمی میان زندگی واقعی و مجازی داشته باشند و از آسیب های روانی و تحصیلی در امان بمانند. آشنایی با چالش های سلامت روان در عصر دیجیتال برای همه دانش آموزان و خانواده ها اهمیت زیادی دارد تا بتوانند مسیر رشد سالم و موفقیت تحصیلی را طی کنند

کلیدواژه ها:

دانش آموزان ، شبکه های اجتماعی ، عملکرد تحصیلی ، سلامت روان