برآورد و مقایسه میزان ناترازی بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

با توجه به اهمیت بنیادین بانک ها در ساختار بازارهای مالی، عملکرد صحیح و کارآمد آن ها، به ویژه در کشورهایی با بازار سرمایه کمتر توسعه یافته مانند ایران، نقش بسیار مهمی در تخصیص بهینه منابع، هدایت نقدینگی، پایداری نظام مالی و در نهایت رشد پایدار اقتصادی ایفا می کند. در این راستا، نظارت موثر و نظام مند بر عملکرد بانک ها، به ویژه پس از وقوع بحران مالی جهانی ۲۰۰۸، از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. یکی از ابزارهای کلیدی برای ارزیابی سلامت و کارایی نظام بانکی، بررسی دقیق ترازنامه بانک هاست که می تواند به عنوان شاخصی برای شناسایی ریسک های نهفته، ناترازی های ساختاری و پیشگیری از بروز بحران های آتی مورد استفاده قرار گیرد. هدف این مطالعه، برآورد و مقایسه میزان ناترازی ترازنامه ای بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ است. برای دستیابی به این هدف، از روش برنامه ریزی آرمانی فازی (FGP) به عنوان یک روش تحلیلی پیشرفته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بانک صادرات بیشترین ناترازی و بانک خاورمیانه کمترین میزان ناترازی را دارا هستند. همچنین، سه عامل اصلی ناترازی بانک ها شامل مطالبات مشکوک الوصول، دارایی های ثابت مشهود و مطالبات از دولت شناسایی شده اند. بر این اساس، انجام اصلاحات ساختاری بنیادین در نظام بانکی کشور برای کاهش ناترازی، ارتقای کارایی و افزایش ثبات مالی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

ترازنامه ، ناترازی ، ورشکستگی ، بانک ها ، ایران