بررسی ابعاد جغرافیایی هیدروپلتیک رودخانه های مرزی جهت تامین آب مورد نیاز در زیرساخت های شهری در منطقه خاورمیانه

آب عنصری است که وجود آن برای تولید مواد غذایی توسعه اقتصادی بقای موجودات زنده ضروری است. امروزه مسائلی نظیر رشد جمعیت، ارتقاء سطح زندگی و بهداشت، گسترش شهرنشینی گسترش ،صنایع کشاورزی موجب افزایش مصرف آب شده است. قرار گرفتن منطقه خاورمیانه در کمربند خشک جهان موجب شده تا این منطقه علیرغم دارا بودن ۵ درصد جمعیت جهان تنها ۱ درصد آبهای شیرین قابل دسترس را در اختیار داشته باشد که این مسئله رقابتها و منازعاتی را برای استفاده هرچه بیشتر از این منابع محدود به دنبال دارد.تغییرات اقلیمی و بروز دوره های طولانی خشکسالی، ایجاد طرح های توسعه به ویژه در بخشهای کشاورزی و صنعت در مناطق مرزی، رشد جمعیت شهری مهمترین عواملی هستند که در ایجاد و تشدید درگیریها بر سر رودهای مشترک مرزی نقش مهمی دارند. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی اختلافات هیدروپلتیکی رودخانه های مرزی در منطقه خاورمیانه می پردازد تا مهمترین زمینه ها و دلایل بروز و تشدید اختلافات کشورهای منطقه بر سر رودهای مشترک مرزی را مورد مطالعه و تحلیل قرار دهد. همچنین برای رسیدن به این عوامل با استفاده از نرم افزار VOS viewer کلیدواژه جستجو شدند تا از صحت این عوامل مطمئن شویم. یافته های پژوهش نشان میدهد، منافع متفاوت کشورهای بالادست و پایین دست، عدم مدیریت صحیح، سدسازیهای گسترده، تغییرات آب و هوایی، دخالت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای مهمترین دلایل بروز اختالف بر سر منابع آب مشترک مرزی هستند.

کلیدواژه ها:

هیدروپلتیک ، مدیریت منابع آب ، زیرساخت شهری ، رودخانه مرزی ، بحران آب