سواد دیجیتال و امنیت سایبری از پایه: آموزش مهارت های تفکر انتقادی برای استفاده ایمن و اخلاقی از فضای مجازی در دوران ابتدایی

این پژوهش با هدف ارائه یک چارچوب آموزشی عملی و منسجم برای تقویت سواد دیجیتال و امنیت سایبری دانش آموزان در دوره ابتدایی تدوین شده است. با توجه به نفوذ روزافزون فناوری در زندگی کودکان، ضرورت تربیت شهروندانی دیجیتال که بتوانند محتوا را انتقادی ارزیابی کرده و به صورت ایمن و اخلاقی در فضای مجازی عمل کنند، بیش از پیش احساس می شود. روش تحقیق این مقاله، مبتنی بر رویکرد ترکیبی و توسعه یک مدل آموزشی عملی است که بر پایه مدل چهار بعدی C۴ (Critical Thinking, Curation, Communication, Conduct) بنا شده است. فصل اول به تبیین مفهوم "ردپای دیجیتال" و اهمیت بنیادین سواد دیجیتال می پردازد. فصل دوم، بر مهارت های شناختی نظیر تشخیص اعتبار محتوا (با تاکید بر ارزیابی اعتبار، انگیزه و تایید متقابل منابع) و تحلیل تبلیغات متمرکز است. در فصل سوم، مهارت های رفتاری و عاطفی از طریق معرفی استراتژی عملیاتی "توقف، مسدود سازی، اطلاع رسانی" (Stop, Block, Tell) برای مقابله با قلدری سایبری و آموزش اصول اخلاق در فضای مجازی (Netiquette) آموزش داده می شود. در نهایت، فصل چهارم به عنوان راهنمای عملی معلم، روش های ادغام این مهارت ها در دروس اصلی مانند علوم و مطالعات اجتماعی، تکنیک های تدریس فعال (مانند سناریو نویسی) و راهکارهای مشارکت والدین در این فرآیند آموزشی را ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

سواد دیجیتال ، امنیت سایبری ، دوران ابتدایی