تحلیل اقتصادی پروژه های حمل ونقل ریلی در مناطق پرجمعیت

پروژه های حمل ونقل ریلی در مناطق پرجمعیت به عنوان یکی از مهم ترین راهکارهای توسعه پایدار شهری و کاهش فشارهای ناشی از تراکم جمعیت، ترافیک و آلودگی زیست محیطی مطرح هستند. این پژوهش با هدف بررسی جامع ابعاد اقتصادی پروژه های ریلی در کلان شهرها و مناطق پرتراکم، تلاش دارد تا ضمن تحلیل هزینه ها و منافع مستقیم و غیرمستقیم، ریسک های اجرایی و سیاستی این پروژه ها را نیز شناسایی کند.روش تحقیق بر پایه ی تحلیل هزینه-فایده (Cost-Benefit Analysis) و رویکرد مقایسه ای میان نمونه های داخلی و بین المللی طراحی شده است. داده های آماری از پروژه های ریلی منتخب گردآوری و با استفاده از مدل های اقتصادی، هزینه های سرمایه گذاری اولیه، بهره برداری و نگهداری محاسبه گردید. سپس منافع اقتصادی شامل کاهش زمان سفر، صرفه جویی در مصرف انرژی، افزایش بهره وری نیروی کار و کاهش هزینه های اجتماعی ناشی از ترافیک و آلودگی هوا مورد ارزیابی قرار گرفت. علاوه بر این، اثرات غیرمستقیم همچون افزایش ارزش زمین و املاک پیرامون ایستگاه ها، توسعه متوازن شهری، و ارتقای جذابیت سرمایه گذاری در مناطق پیرامونی نیز در مدل لحاظ شد.نتایج تحقیق نشان می دهد که علی رغم هزینه های سنگین اولیه و نیاز به حمایت های دولتی، پروژه های ریلی در مناطق پرجمعیت دارای بازده اقتصادی مثبت هستند و در بلندمدت می توانند به کاهش هزینه های اجتماعی، ارتقای کیفیت زندگی شهری، و افزایش رقابت پذیری اقتصادی کلان شهرها منجر شوند. با این حال، چالش هایی نظیر طولانی بودن زمان اجرا، احتمال کم بازده بودن برخی خطوط در صورت نبود مطالعات دقیق تقاضا، و وابستگی به منابع مالی دولتی از ریسک های اصلی این پروژه ها محسوب می شوند.در مجموع، یافته ها تاکید می کنند که موفقیت اقتصادی پروژه های ریلی در مناطق پرجمعیت نیازمند برنامه ریزی جامع، مطالعات تقاضای دقیق، مشارکت فعال بخش خصوصی، و سیاست گذاری هماهنگ میان نهادهای دولتی و شهری است. این شرایط می تواند زمینه ساز تبدیل پروژه های ریلی به موتور محرک توسعه پایدار شهری و منطقه ای گردد.

کلیدواژه ها:

تحلیل اقتصادی ، حمل ونقل ریلی ، مناطق پرجمعیت ، توسعه پایدار شهری ، تحلیل هزینه-فایده ، سرمایه گذاری زیرساختی ، بهره وری اقتصادی