معلمان در عصر یادگیری سفارشی شده: فرصت ها و چالش ها

در عصر حاضر که فناوری های نوین آموزشی و داده محوری، شالوده نظام های یادگیری را دگرگون کرده اند، مفهوم "یادگیری سفارشی شده" به عنوان یکی از مهم ترین روندهای تحول آفرین در نظام های آموزشی مطرح شده است. یادگیری سفارشی شده رویکردی نوین در آموزش است که با بهره گیری از ابزارهای دیجیتال، هوش مصنوعی، تحلیل داده های یادگیرنده و پلتفرم های انطباق پذیر، تلاش دارد تا مسیر یادگیری هر دانش آموز را با نیازها، علایق، سبک های یادگیری و سرعت پیشرفت فردی او هماهنگ سازد. در چنین بستری، نقش سنتی معلم به شدت مورد بازنگری قرار گرفته و ضرورت بازتعریف جایگاه، مسئولیت ها و مهارت های حرفه ای او بیش از پیش آشکار شده است.این مقاله با تمرکز بر نقش معلمان در عصر یادگیری سفارشی شده، تلاش دارد تا به واکاوی فرصت ها و چالش های ناشی از این تحول بپردازد. در بعد فرصت ها، مواردی چون تقویت توانمندی های تدریس فردمحور، بهبود تعامل معلم با یادگیرنده، استفاده از داده کاوی آموزشی برای شناسایی نقاط ضعف و قوت دانش آموزان، امکان بهره گیری از بازخوردهای بلادرنگ و ارتقای انگیزه و مشارکت فراگیران از مهم ترین مزایا به شمار می آیند. از سوی دیگر، چالش هایی نظیر کمبود مهارت های فناورانه در میان معلمان، فشارهای روانی ناشی از نیاز به تطبیق مداوم با فناوری های جدید، نبود زیرساخت های لازم در بسیاری از مناطق آموزشی، و تهدید به حاشیه رفتن نقش انسانی معلم در مقابل ماشین های یادگیرنده، مهم ترین دغدغه های مرتبط با این تحول به شمار می روند.روش پژوهش حاضر، تحلیلی-مروری است که با مرور مطالعات روزآمد در زمینه فناوری آموزشی، نظریه های یادگیری فردی و مطالعات موردی در مدارس هوشمند، تلاش دارد تصویری جامع از وضعیت موجود و آینده پژوهی نقش معلم در چارچوب یادگیری سفارشی شده ارائه دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که اگرچه فناوری های یادگیری انطباق پذیر قابلیت ارتقای کیفیت آموزش را دارند، اما تحقق اثربخش یادگیری سفارشی شده مستلزم توانمندسازی معلمان در زمینه طراحی مسیرهای یادگیری، تحلیل داده های آموزشی و تسهیل گری در فرآیندهای یادگیری شخصی سازی شده است.در نهایت، مقاله با ارائه مدل مفهومی تعامل انسانی-فناورانه در آموزش، بر ضرورت بازطراحی برنامه های تربیت معلم، تدوین سیاست های حمایتی، توسعه زیرساخت های فناورانه و ترویج فرهنگ یادگیری مادام العمر در میان معلمان تاکید می ورزد.