درس پژوهی :مواد اطراف ما پایه دوم ابتدایی

درس پژوهی رویکردی نوین در فرایند آموزش و یادگیری است که با تکیه بر کار گروهی معلمان، مشاهده دقیق و بازاندیشی نسبت به عملکرد آموزشی، بهبود کیفیت تدریس و یادگیری دانش آموزان را هدف قرار می دهد. در این پژوهش آموزشی، درس «مواد اطراف ما» از کتاب علوم تجربی پایه دوم ابتدایی به عنوان موضوع درس پژوهی انتخاب شد. این درس در قالب فصل سوم کتاب علوم طراحی شده است و هدف آن آشنایی دانش آموزان با انواع مواد از نظر حالت (جامد، مایع و گاز) و ویژگی های آن ها می باشد.اعضای تیم درس پژوهی در قالب گروهی متشکل از معلمان پایه دوم، معاون آموزشی و یک ناظر متخصص، در چند جلسه برنامه ریزی و بازاندیشی شرکت کردند. ابتدا اهداف آموزشی درس به دقت مورد بررسی قرار گرفت و شیوه های تدریس مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس با تمرکز بر یادگیری فعال، تدریس نخست بر پایه روش های مشارکتی، مشاهده ای و تجربی طراحی شد. استفاده از وسایل ملموس و محیط آزمایشگاهی ساده در کلاس، به عنوان یکی از راهبردهای اصلی در نظر گرفته شد تا درک عمیق تری از مفاهیم مواد به دانش آموزان منتقل شود.در اجرای درس، معلم با استفاده از اشیای روزمره مانند یخ، آب، بادکنک، سنگ، شیر و لیوان، دانش آموزان را به کشف تفاوت های بین حالات مختلف ماده ترغیب کرد. دانش آموزان از طریق لمس، مشاهده و طبقه بندی مواد، با ویژگی های هر حالت ماده آشنا شدند. فعالیت های گروهی، پرسش و پاسخ، بازی های آموزشی و نقاشی نیز در روند تدریس گنجانده شد تا علاقه مندی و مشارکت دانش آموزان افزایش یابد.پس از اجرای تدریس، اعضای گروه درس پژوهی به مشاهده و تحلیل فرایند تدریس پرداختند. بازخوردها نشان داد که استفاده از ابزارهای عینی و مشارکت فعال دانش آموزان نقش بسیار مهمی در فهم بهتر مفاهیم علمی داشته است. همچنین نقاط قوتی مانند توجه به تفاوت های فردی، ایجاد فضای یادگیری شاد و بهره گیری از راهبردهای چندحسی مشهود بود. در عین حال، پیشنهادهایی برای بهبود روند تدریس در جلسات آینده مطرح گردید؛ از جمله زمان بندی مناسب برای فعالیت ها، تعمیق مفاهیم از طریق داستان گویی و ارتباط دادن موضوع با زندگی واقعی.در نهایت، این درس پژوهی موجب شد تا معلمان با نگاهی دقیق تر به نحوه ی آموزش، تعامل با دانش آموزان و روش های تدریس خود بپردازند و از طریق هم فکری و هم کاری، تدریسی اثربخش تر و خلاقانه تر را تجربه کنند. تجربه ی انجام درس پژوهی نشان داد که هم اندیشی معلمان و اصلاح مستمر روند تدریس می تواند نقش مهمی در افزایش کیفیت یادگیری دانش آموزان ایفا کند.

کلیدواژه ها:

درس پژوهی ، علوم تجربی ، پایه دوم ابتدایی ، مواد اطراف ما ، آموزش فعال ، یادگیری مشارکتی ، حالت های ماده (جامد ، مایع ، گاز) ، فعالیت گروهی