تبیین وتطبیق دو مفهوم تعلیم و تربیت در کیمیای سعادت و قابوسنامه

اخلاق مندرج در متون فارسی، بیشتر بر پایه اندرز مبتنی است. هدف نویسندگان کتب اخلاقی، پیش از هر چیز، تلاش در جهت بیداری وجدان انسانها و سوق دادن ایشان به سوی هدف متعالی خویش است. مولفه های تعلیم و تربیت در کیمیای سعادت و قابوسنامه به طور مستقیم و تعالیم مطرح شده است. غزالی در کیمیای رسعادت به جزئیترین مفاهیم و ارزشهای تعلیم و تربیت پرداخته، بیشتر مفاهیم تربیتی همانند حسد، غیبت، بخل، حرص و طمع و ... مطرح شدهاند، بهگونهای که آموزهای به نظر نمیرسد که غزالی به نوعی به آن نپرداخته باشد. این تعالیم در قابوسنامه، به حد کیمیای سعادت، کلی مطرح نشدهاند. بیشتر مفاهیم و ارزشهایی که غزالی از آنها سخن گفته، در مورد مسلمانان است؛ بهگونهای که گویی هدف از نوشتن آن در ارایه ی کتابی برای مسلمانان و مطرح کردن آداب و رسوم اسلامی در بسیاری زمینههاست. با توجه به بابهایی که عنصرالمعالی به آیین نبید خوردن، آیین و آداب چوگان زدن اختصاص داده، میتوان گفت که قابوسنامه کتابی است که برای خواص و اشراف تنظیم شده ذکر این مطلب نیز اهمیت دارد که گلستان مانند کیمیای سعادت و قابوسنامه بهطور مستقیم خطیمشی، اخلاقی ارایه نداده است و خواننده را ملزم به رعایت بایدها و نبایدها نکرده است مسئلهای که در قابوسنامه و کیمیایسعادت به چشم می خورد.

کلیدواژه ها:

علم اخلاق ، فضایل اخلاقی ، تعلیم و تربیت ، کیمیای سعادت ، قابوسنامه