اثر روح انسان بر بدن و محیط پیرامون از منظر شهید مرتضی مطهری

شهید مطهری، با تاثیرپذیری از حکمت متعالیه، حقیقت انسان را در روح او می داند و بر این باور است که روح، بر اساس نظریه جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء، قابلیت تکامل دارد. از دیدگاه وی، عبادت و عبودیت، زمینه ساز تعالی روح است و این تکامل در چند مرحله رخ می دهد. در مرحله نخست، انسان به تسلط بر قوای روحی خود دست می یابد. در مرحله بعد، روح از بدن بی نیاز شده و توانایی تاثیرگذاری بر آن را پیدا می کند، که اصطلاحا به آن خلع بدن گفته می شود. در این مرحله، روح قادر است بر اعمال فیزیولوژیکی مانند ضربان قلب تاثیر گذاشته یا بیماری های جسمی را درمان کند. مرحله نهایی که ویژه پیامبران و اولیای الهی است، به ولایت تصرف معروف بوده و شامل تاثیرگذاری بر دنیای خارج از بدن، مانند انجام معجزات و کرامات، است. از نظر شهید مطهری، این ولایت، برخاسته از استعدادهای بالقوه انسان و ارتباط او با خداوند است و تنها کسانی به آن دست می یابند که از هواهای نفسانی رهایی یافته اند.