بررسی فقهی حکم عزل در فقه امامیه

موضوع عزل، به مثابه یکی از مصادیق اعمال موثر بر حقوق زوجه در فقه امامیه، همواره محل بحث و مناقشه اصولی و فقهی بوده است. این پژوهش به تبیین و تحلیل مبانی استدلالی دو دیدگاه اصلی در خصوص مشروعیت این عمل می پردازد؛ دیدگاه قائلین به جواز و دیدگاه منکرینی که آن را موجب کراهت یا حرمت می دانند. دسته اول بر اطلاقات عقدی و اصالت اراده طرفین در تعیین حدود بهره مندی از ثمرات نکاح استناد می کنند. در مقابل، گروه دوم با تکیه بر متون روایی و قواعد فقهی مرتبط با حفظ حقوق زوجه و اصل عدم تضرر، عزل را تصرفی در حق نسل داری زوجه قلمداد نموده و آن را مجاز نمی شمارند. این مقاله با روش اجتهادی تطبیقی، مستندات هر دو گروه را از حیث سندی و دلالی مورد سنجش قرار داده و با واکاوی مفهوم «اقتضای اطلاق عقد» در برابر «دلالت نهی»، به ارزیابی میزان اعتبار و حجیت هر یک از ادله می پردازد تا در نهایت، چارچوب فقهی مستحکمی برای تعیین تکلیف این حکم ارائه دهد.

کلیدواژه ها:

بررسی فقهی ، حکم عزل ، جواز عزل ، حرمت عزل ، فقه امامیه