نقش آموزش ادبیات فارسی در تقویت مهارت های خواندن و فهم متن در دانش آموزان

آموزش ادبیات فارسی به عنوان یکی از بنیادی ترین حوزه های برنامه درسی، نقش تعیین کننده ای در تقویت مهارت های خواندن و فهم متن در دانش آموزان ایفا می کند. ادبیات فارسی با برخورداری از متون متنوع داستانی، شعری، حکمی و تاریخی، بستری غنی برای رشد شناختی، زبانی و تفسیری فراگیران فراهم می آورد. در فرایند آموزش ادبیات، دانش آموزان نه تنها با ساختار زبان و ویژگی های واژگانی و دستوری آشنا می شوند، بلکه از طریق مواجهه با مفاهیم، پیام ها و موقعیت های گوناگون، قدرت تحلیل و تفسیر خود را نیز پرورش می دهند. پیوند میان خواندن و فهم متن در درس ادبیات زمانی تقویت می شود که معلم با به کارگیری روش های فعال، استفاده از پرسش های راهبردی، تمرکز بر فهم عمیق و ایجاد فرصت برای گفت وگو، دانش آموزان را به مشارکت ذهنی و عملی دعوت کند. متون ادبی، به ویژه داستان ها و روایت ها، به رشد مهارت های استنباطی، درک روابط علت و معلولی، توجه به جزئیات، کشف مفاهیم ضمنی و تقویت دایره واژگانی کمک شایانی می کنند. از سوی دیگر، تحلیل زیبایی شناختی و دریافت پیام های اخلاقی و فرهنگی نهفته در ادبیات، باعث می شود دانش آموزان به خوانندگان توانمندتر و معناجوتر تبدیل شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش آموزش ادبیات فارسی در ارتقای خواندن و فهم متن، با مرور مطالعات نظری و یافته های پژوهشی، تبیین می کند که آموزش نظام مند ادبیات و استفاده از روش های نوین تدریس (مانند خواندن هدایت شده، پرسش محور و همکاری محور)، پیش نیاز اساسی برای بهبود سطح سواد خواندن در مدارس است. نتایج این بررسی نشان می دهد ادبیات فارسی، هنگامی که فعالانه و هدفمند تدریس شود، یکی از کارآمدترین ابزارهای تربیتی برای تقویت مهارت های خواندن، درک و تفکر انتقادی دانش آموزان به شمار می آید.

کلیدواژه ها:

مهارت های خواندن ، فهم متن ، آموزش ادبیات فارسی ، سواد زبانی ، یادگیری دانش آموزان