طراحی شهری مبتنی بر تاب آوری انسان محوری و توسعه هوشمند: چشم انداز شهر رشت در افق ۱۴۱۰

رشد شتابان جمعیت شهری و تمرکز فعالیت ها در مراکز شهری موجب چالش هایی نظیر تخریب محیط زیست، فرسودگی زیرساخت ها و کاهش کیفیت زندگی شده است. این وضعیت نیاز به بازنگری در الگوهای سنتی برنامه ریزی و مدیریت شهری را برجسته کرده و مفهوم شهر هوشمند را به عنوان راهبردی نوین برای دستیابی به توسعه پایدار مطرح ساخته است. با این حال، پژوهش ها نشان می دهند که اتکای صرف به فناوری های نوین مانند اینترنت اشیا و هوش مصنوعی برای ارتقای تاب آوری شهری کافی نیست و فقدان تلفیق نظری و روشمند میان سه رویکرد کلیدی تاب آوری انسان محوری و توسعه هوشمند اصلی ترین مانع محسوب می شود. هدف این پژوهش تدوین چارچوب مفهومی طراحی شهری تاب آور انسان محور و هوشمند برای شهر رشت در افق ۱۴۱۰ است. این مطالعه از نوع کاربردی توسعه ای و روش آن توصیفی تحلیلی می باشد. داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با ۳۰ نفر از کارشناسان و پیمایش پرسشنامه ای با ۳۸۴ شهروند فعال رشتی جمع آوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش تحلیل مضمون انجام گرفت. یافته ها نشان داد که سطح تاب آوری و انسان محوری در شهر رشت در حد متوسط و توسعه هوشمند در سطح پایین قرار دارد. نقاط قوت شامل سرمایه اجتماعی بالا و هویت فرهنگی شهر بوده و مهمترین چالشها ضعف زیرساخت های فناوری، فرسودگی کالبدی و کمبود فضاهای پیاده محور هستند. نتایج تاکید دارند که تاب آوری بدون انسان محوری، هوشمندی بدون پایداری اجتماعی و فناوری بدون مدیریت مشارکتی نمی تواند توسعه شهری را تضمین کند. در نتیجه، پژوهش چارچوبی تلفیقی ارائه می دهد که در آن سه محور تاب آوری انسان محوری و توسعه هوشمند به صورت هم افزا عمل کرده و زمینه ساز شهری پایدار، زیست پذیر و فناورانه خواهد بود.

کلیدواژه ها:

شهر هوشمند ، تاب آوری شهری ، انسان محوری ، توسعه پایدار ، طراحی شهری