تاب آوری شهری: نقش مولفه های حکمرانی شهری و مشارکت اجتماعی در نهادینه سازی فرهنگ تاب آوری

هدف این مقاله مروری انتقادی فراتر رفتن از تحلیل های صرفا کالبدی در حوزه تاب آوری شهری و بررسی نقش متقابل مولفه های حکمرانی شهری و مشارکت اجتماعی در نهادینه سازی فرهنگ تاب آوری است. مقاله با اتخاذ منظر جغرافیای سیاسی، شهر ساختارها، قدرت، نابرابری های فضایی و توزیع منابع را به عنوان عوامل تعیین کننده در این فرآیند تحلیل می کند. روش تحقیق بر پایه مرور نظام مند و تحلیلی ادبیات در حوزه های برنامه ریزی شهری، حکمرانی تاب آوری بنا شده است. یافته ها نشان می دهد که تاب آوری در ذات یک پدیده اجتماعی-سیاسی است و نه صرفا فنی؛ از این رو، حکمرانی شفاف و پاسخگو با ایجاد اعتماد عمومی بستر لازم برای مشارکت موثر در مدیریت بحران را فراهم می آورد. در مقابل، نابرابری های سیاسی-فضایی و تمرکز قدرت ظرفیت های مشارکت در جوامع محلی را تضعیف کرده و مانع شکل گیری یک فرهنگ فراگیر و پایدار می شود. نتایج نشان می دهد نهادینه سازی موفق فرهنگ تاب آوری نیازمند گذار از رویکردهای متمرکز به یک الگوی حکمرانی مشارکتی است که سرمایه اجتماعی را به عنوان زیرساختی حیاتی برای آمادگی و بازیابی شهری تلقی کند. لذا سیاست گذاران شهری باید با درک عمیق از پویایی های قدرت، برنامه ریزی تاب آوری را با هدف کاهش آسیب پذیری های نهادی و تقویت عاملیت جوامع محلی ادغام نمایند.

کلیدواژه ها:

حکمرانی ، شهری ، فرهنگ تاب آوری ، مشارکت اجتماعی ، جغرافیای سیاسی ، شهر ، سرمایه اجتماعی