چالش های شاگردپروری در سبک زندگی نوین

پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های شاگردپروری در بستر سبک زندگی نوین و ارائه راهکارهایی برای احیای این سنت تربیتی در شرایط اجتماعی-فرهنگی معاصر ایران انجام شده است. این مطالعه از نوع کیفی–کمی (روش ترکیبی) بوده و از طرح اکتشافی متوالی بهره گرفته است. جامعه پژوهش شامل اساتید و شاگردان فعال در حوزه های آموزشی دانشگاهی، فنی و حرفه ای است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، ۲۰ نفر (۱۲ استاد و ۸ شاگرد) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که با تحلیل محتوای آن ها از طریق نرم افزار MAXQDA، شش چالش عمده در زمینه تضعیف شاگردپروری شناسایی شد. برای تحلیل کمی، فراوانی کدها استخراج و درصد نسبی هر چالش محاسبه گردید. یافته ها نشان دادند که «سلطه فضای مجازی و کاهش ارتباط حضوری» با ۲۵٪، «فردگرایی و کاهش تعامل اجتماعی» با ۲۲.۵٪، و «کاهش فرصت های شاگردی سنتی» با ۱۵٪ بیشترین سهم را در تضعیف این الگو داشته اند. سایر عوامل شامل «تغییرات اقتصادی و اجتماعی»، «ضعف الگوهای مرجع» و «بی ثباتی روابط استاد-شاگرد» نیز نقش مهمی در فرسایش این رابطه تربیتی ایفا می کنند. نتیجه گیری پژوهش حاکی از آن است که شاگردپروری، به عنوان الگویی اصیل و چندلایه در تربیت حرفه ای و اخلاقی، نیازمند بازآفرینی در قالب های نوین و انسانی متناسب با شرایط دیجیتال و فردگرای معاصر است. این امر مستلزم طراحی مدل هایی میان رشته ای و مبتنی بر تعامل چهره به چهره، اعتماد و تجربه زیسته است.

کلیدواژه ها:

شاگردپروری ، سبک زندگی نوین ، فضای مجازی ، فردگرایی ، آموزش غیر رسمی ، تعامل استاد – شاگرد