بررسی تاثیر سواد رسانه ای بر رفتارهای پرخطر آنلاین در شبکه های اجتماعی با تاکید بر هویت دیجیتال و خودکنترلی نوجوانان

در سال های اخیر، رشد روزافزون فناوری های دیجیتال و شبکه های اجتماعی، تغییرات چشمگیری در سبک زندگی و تعاملات نوجوانان ایجاد کرده است. حضور مداوم نوجوانان در فضای مجازی موجب شده است که رفتارهای آنلاین آنان اهمیت ویژه ای پیدا کند، به گونه ای که افشای اطلاعات شخصی، شرکت در چالش های پرخطر، تعامل با افراد ناشناس و قلدری سایبری به عنوان بخشی از رفتارهای پرخطر آنلاین شناسایی شده اند. این مسئله توجه خانواده ها، مدارس و پژوهشگران را به ضرورت شناخت عوامل موثر بر این رفتارها معطوف کرده است. یکی از مهم ترین عوامل محافظتی، سواد رسانه ای است که توانایی نوجوانان در تحلیل، ارزیابی و استفاده مسئولانه از محتواهای دیجیتال را ارتقا می دهد و می تواند زمینه کاهش رفتارهای آسیب زا در فضای مجازی را فراهم آورد. علاوه بر سواد رسانه ای، هویت دیجیتال نوجوانان نقش مهمی در شکل دهی رفتارهای آنلاین دارد. هویت دیجیتال به بازنمایی فرد در شبکه های اجتماعی و نحوه تعامل او با محتوا و همسالان اطلاق می شود و می تواند متعادل، سالم یا ناپایدار باشد. عامل دیگری که به طور مستقیم بر رفتارهای پرخطر آنلاین تاثیر می گذارد، خودکنترلی است. نوجوانان به دلیل ویژگی های رشدی و هیجانی، در برابر تحریکات دیجیتال و فشار همسالان آسیب پذیری بیشتری دارند و ممکن است در مواجهه با محتوای تحریک کننده یا چالش های خطرناک، تصمیمات هیجانی و پرخطر اتخاذ کنند. توانمندسازی نوجوانان در زمینه خودکنترلی و آموزش مهارت های تنظیم هیجانات می تواند نقش مهمی در کاهش رفتارهای پرخطر آنلاین ایفا کند و موجب افزایش مسئولیت پذیری و رفتارهای ایمن در فضای مجازی شود.

کلیدواژه ها:

سواد رسانه ای ، رفتارهای پرخطر ، آنلاین ، شبکه های اجتماعی ، هویت دیجیتال ، خودکنترلی نوجوانان