نقش هوش مصنوعی در تحول ارزشیابی تحصیلی در مدارس ایران

در دهه های اخیر، ارزشیابی تحصیلی به عنوان یکی از مولفه های کلیدی نظام آموزشی همواره مورد بازبینی و اصلاح بوده است. با ظهور فناوری های نوین، به ویژه هوش مصنوعی، چشم انداز تازه ای برای ارتقاء کیفیت و دقت در فرآیندهای ارزشیابی فراهم شده است. این مقاله به بررسی نقش تحول آفرین هوش مصنوعی در ارزشیابی تحصیلی در مدارس ایران می پردازد و تلاش دارد با رویکردی تحلیلی و انتقادی، ظرفیت ها، فرصت ها و چالش های پیش رو را شناسایی نماید.در شرایطی که روش های سنتی سنجش عملکرد تحصیلی، اغلب بر آزمون های پایانی و رویکردهای کمی مبتنی هستند، هوش مصنوعی امکان بهره گیری از تحلیل های چندلایه، پردازش داده های آموزشی انبوه، و ارائه بازخوردهای فردی سازی شده را فراهم می سازد. این ابزار هوشمند می تواند با تحلیل دقیق رفتارهای یادگیری دانش آموزان، روند پیشرفت تحصیلی آنان را به صورت مستمر رصد کرده و به معلمان در طراحی ارزشیابی های سازگارتر با نیازهای یادگیری فردی کمک نماید. از سوی دیگر، الگوریتم های یادگیری ماشین، امکان پیش بینی نقاط ضعف دانش آموزان و ارائه مداخلات آموزشی هدفمند را فراهم می آورند.تحقیق حاضر، با استفاده از روش کیفی تحلیل محتوا، به بررسی ابعاد مختلف کاربرد هوش مصنوعی در ارزشیابی تحصیلی در بستر آموزش و پرورش ایران می پردازد. نتایج حاصل نشان می دهد که به کارگیری صحیح و هوشمندانه فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی می تواند تحولی بنیادین در نظام سنجش تحصیلی ایجاد کرده، از یک سو عدالت آموزشی را ارتقاء بخشد و از سوی دیگر، معلمان را در مسیر آموزش تطبیقی و یادگیر محور یاری رساند. همچنین، یافته ها حاکی از آن است که تحقق این تحول نیازمند زیرساخت های فناورانه، بازآموزی معلمان، تدوین چارچوب های اخلاقی و مقررات گذاری شفاف است. در پایان، مقاله راهکارهایی برای بهره گیری اثربخش از هوش مصنوعی در ارزشیابی تحصیلی ارائه می دهد و بر لزوم طراحی سیاست های آموزشی نوین در سطح کلان تاکید می نماید.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، ارزشیابی تحصیلی ، مدارس ایران ، یادگیری ماشین ، تحول آموزشی ، آموزش تطبیقی ، سنجش یادگیرمحور