سیاست زدگی در مدیریت شهری: بررسی پیامدهای نظری بر حکمرانی محلی

سیاست زدگی به عنوان یکی از چالش های ساختاری و پنهان در مدیریت شهری، در سال های اخیر به دغدغه ای جدی برای تحلیل گران حوزه حکمرانی محلی، توسعه پایدار و کارآمدی نهادی تبدیل شده است. این پدیده به ویژه در کشورهای در حال توسعه، پیامدهای متعددی همچون تضعیف نهادهای تخصصی، اختلال در فرآیندهای برنامه ریزی و اجرا، بی ثباتی مدیریتی و کاهش اعتماد عمومی به نهادهای محلی به دنبال داشته است. در چنین شرایطی، مدیریت شهری به جای تمرکز بر ارائه خدمات عمومی، پاسخ گویی و توسعه پایدار، به عرصه ای برای رقابت های سیاسی، سهم خواهی جناحی و اولویت بندی های تبلیغاتی تبدیل می شود. این مقاله با رویکردی نظری و با تکیه بر روش مطالعات کتابخانه ای، به واکاوی مفهوم سیاست زدگی، تمایز آن از سیاست ورزی سازنده، و تاثیرات آن بر کیفیت حکمرانی شهری پرداخته است. در بخش نخست مقاله، با بررسی نظریه های مرتبط با مدیریت عمومی و حکمرانی، مفهوم سیاست زدگی در سه سطح فردی، ساختاری و نهادی تعریف و تحلیل شده است. سپس با تحلیل تجربیات تطبیقی کشورهایی چون هند، ترکیه و آلمان، تلاش شده است ابعاد مختلف این پدیده در نظام های مختلف مدیریتی بررسی و با وضعیت ایران مقایسه گردد. یافته های تحقیق نشان می دهد که در ایران، نبود تفکیک نهادی میان تصمیم گیری سیاسی و مدیریت اجرایی، ضعف نظارت عمومی، و خلا قوانین شفاف در فرآیند انتخاب و انتصاب مدیران شهری، بستر بروز و تداوم سیاست زدگی را فراهم کرده است. این وضعیت منجر به بی ثباتی در برنامه ریزی شهری، بی اعتمادی عمومی، و تضعیف مشارکت اجتماعی شده است. از این رو، در پایان مقاله، مجموعه ای از راهکارهای اصلاحی از جمله تدوین قوانین تحدیدگر نقش سیاسیون، ارتقاء نظام شفافیت در انتصابات، تقویت نهادهای مدنی و ترویج فرهنگ حکمرانی داده محور پیشنهاد شده است.

کلیدواژه ها:

سیاست زدگی ، مدیریت شهری ، حکمرانی محلی ، مشارکت عمومی