تاثیر تمرین های ذهن آگاهی و بازسازی شناختی بر بهبود مهارت های مقابله ای و کاهش استرس در دانشجویان

چکیده استرس و اضطراب از چالش های رایج در محیط های دانشگاهی هستند که می توانند تاثیر منفی بر عملکرد تحصیلی، سلامت روان و توانایی مقابله دانشجویان داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تمرین های ذهن آگاهی و بازسازی شناختی بر بهبود مهارت های مقابله ای و کاهش استرس در دانشجویان انجام شد. این مطالعه از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بود و جامعه آماری شامل 120 دانشجوی دانشگاه … بود که به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه مهارت های مقابله ای (COPE Inventory) و پرسشنامه استرس تحصیلی (Academic Stress Scale) بود که روایی و پایایی آن ها توسط متخصصان روان شناسی تایید شد. برنامه های تمرین ذهن آگاهی شامل تمرین های تنفس، مراقبه هدایت شده و تمرین های تمرکز بر لحظه حال بود و بازسازی شناختی شامل شناسایی افکار منفی، ارزیابی منطقی آن ها و جایگزینی با افکار سازنده بود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که اجرای برنامه های ذهن آگاهی و بازسازی شناختی باعث افزایش معنادار مهارت های مقابله ای و کاهش سطوح استرس در گروه آزمایش شد (p < 0.01). یافته ها همچنین نشان داد که ترکیب این دو روش موثرتر از هر یک به صورت جداگانه عمل می کند و موجب تقویت توانمندی های روانشناختی دانشجویان برای مدیریت فشارهای تحصیلی می گردد. این پژوهش بر اهمیت به کارگیری رویکردهای روان درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و بازسازی شناختی در برنامه های آموزشی و روانشناسی دانشگاه ها تاکید دارد و می تواند راهنمایی عملی برای مشاوران و روان درمانگران در کاهش استرس و افزایش توان مقابله ای دانشجویان فراهم کند.

کلیدواژه ها:

ذهن آگاهی ، بازسازی شناختی ، مهارت های مقابله ای ، استرس تحصیلی ، دانشجویان