نقش عربستان سعودی در مدیریت بحران نفتی ۲۰۰۳

خاورمیانه به دلیل تمرکز منابع عظیم انرژی و وقوع منازعات متعدد همواره به عنوان منطقه ای بحران خیز شناخته شده است. تحولات سیاسی و امنیتی این منطقه تاثیر مستقیم و فوری بر بازار جهانی نفت دارد و هر جنگ یا منازعه ای می تواند به نوسانات گسترده در قیمت ها منجر شود. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی ارتباط میان منازعات خاورمیانه و بحران های نفتی پرداخته و نقش عربستان سعودی را به عنوان بازیگری کلیدی در مدیریت این بحران ها مورد واکاوی قرار می دهد. یافته ها نشان می دهد که برخلاف روندهای گذشته، در آغاز جنگ ۲۰۰۳ افزایش چشمگیری در قیمت نفت مشاهده نشد و این امر به دلیل نقش تنظیم گری عربستان و مدیریت زیرساخت های نفتی عراق توسط ایالات متحده بود؛ هرچند در ادامه شورش ها و بی ثباتی های داخلی مجددا موجب افزایش قیمت ها شدند. عربستان سعودی از طریق بهره گیری از قدرت سخت (ظرفیت مازاد تولید و نفوذ در اوپک) و قدرت نرم (دیپلماسی انرژی و ایجاد اعتماد در بازارهای بین المللی) توانسته است در مدیریت بحران های نفتی نقش آفرینی کند. ترکیب این دو ابزار در چارچوب مفهوم قدرت هوشمند تبیین می شود که نشان می دهد عربستان نه تنها در حفظ ثبات بازار نفت بلکه در ارتقای جایگاه بین المللی خود نیز موفق عمل کرده است.

کلیدواژه ها:

عربستان سعودی بحران نفتی ، مدیریت بحران انرژی ، قدرت هوشمند